Ο άγιος Επιφάνιος, επίσκοπος Κύπρου, είχε ιδρύσει μια μονή στην Παλαιστίνη, και κάποτε ο ηγούμενός της του μήνυσε: «Με τις ευχές σου δεν παραμελήσαμε τις κανονισμένες προσευχές μας, αλλά με ζήλο κάνουμε και την τρίτη και την έκτη και την ενάτη Ώρα». Αυτός όμως τους επέκρινε στέλνοντάς τους την απάντηση: «Είναι φανερό ότι είστε αμελείς, αφού τις υπόλοιπες ώρες της ημέρας δεν προσεύχεστε. Γιατί ο αληθινός μοναχός πρέπει να έχει αδιάλειπτα στην καρδιά του την προσευχή και την ψαλμωδία».
Ο άγιος Επιφάνιος έστειλε κάποτε μήνυμα στον αββά Ιλαρίωνα και τον παρακαλούσε: «Έλα να ιδωθούμε πριν φύγουμε από αυτή τη ζωή». Πράγματι, εκείνος ήρθε, και χάρηκαν που συναντήθηκαν. Την ώρα που έτρωγαν τους έφεραν πουλερικό, και ο επίσκοπος πήρε και έδωσε στον αββά Ιλαρίωνα. «Συγχώρησέ με», του είπε ο γέροντας, «από τότε που έλαβα το μοναχικό σχήμα δεν έφαγα σφαχτό». «Εγώ πάλι», του αποκρίθηκε ο επίσκοπος, «από τότε που έλαβα το σχήμα, δεν άφησα κάποιον να κοιμηθεί έχοντας κάτι εναντίον μου, ούτε εγώ κοιμήθηκα έχοντας κάτι εναντίον κάποιου». Του είπε τότε ο γέροντας: «Συγχώρησέ με· η δική σου άσκηση είναι ανώτερη από τη δική μου».
Ο άγιος αυτός είπε: «Η εικόνα του Χριστού, ο Μελχισεδέκ, ευλόγησε τη ρίζα των Ιουδαίων, τον Αβραάμ (Γεν. 14:18-20· Εβρ. 7:1). Πολύ περισσότερο η ίδια η Αλήθεια, δηλαδή ο Χριστός, ευλογεί και αγιάζει όλους εκείνους που πιστεύουν σε αυτόν».
Ο ίδιος έλεγε: «Η Χαναναία φώναξε και ακούστηκε από τον Χριστό· η γυναίκα με την αιμορραγία πήγε σιωπηλά και επαινέθηκε· ο Φαρισαίος φώναζε και καταδικάστηκε· ο τελώνης ούτε άνοιξε το στόμα και εισακούστηκε.
Ο ίδιος είπε ότι ο προφήτης Δαβίδ προσευχόταν αργά τη νύχτα, σηκωνόταν τα μεσάνυχτα, πριν ξημερώσει παρακαλούσε, τα χαράματα στεκόταν πάλι για προσευχή, το πρωί έκανε δέηση, το μεσημέρι και το απόγευμα ικέτευε (Ψαλμ. 118:147,62,148· 56:9· 107:3· 5:4· 54:18). Και γι’ αυτό έλεγε: «Επτά φορές την ημέρα σε ύμνησα» (Ψαλμ. 118:164).
Είπε επίσης: «Είναι αναγκαία η απόκτηση των χριστιανικών βιβλίων για όσους έχουν τη δυνατότητα. Γιατί και μόνη της η θέα των βιβλίων μάς κάνει πιο διστακτικούς προς την αμαρτία και μας παρακινεί να κινούμαστε όλο και περισσότερο προς την αρετή».
Από το βιβλίο: Το Γεροντικό, τόμος Α’, μετάφραση. Εκδόσεις «Το Περιβόλι της Παναγίας», Θεσσαλονίκη 2013, σελ. 95.
