Η Εκκλησία την ημέρα της εορτής του αγίου Ελευθερίου όρισε να αναγινώσκεται στη Θεία Λειτουργία η ευαγγελική περικοπή (Μάρκ. 2:23 – 3:5), στην οποία γίνεται λόγος για τους Αποστόλους που εν ημέρα Σαββάτου, καθώς περνούσαν μέσα από τα χωράφια, επειδή είχαν πεινάσει, έτριβαν στάχυα στα χέρια τους και έτρωγαν, για να κορέσουν την πείνα τους. Οι Φαρισαίοι και άλλοι σκανδαλίσθηκαν που μέρα Σάββατο έκαναν τάχα την εργασία αυτή και έτσι κατέλυαν το Σάββατο. Ο Κύριος τους θύμισε το περιστατικό εκείνο που οι άνθρωποι του Δαβίδ είχαν βρεθεί πεινασμένοι εκεί που ήταν οι άρτοι της προθέσεως και δεν είχαν τι άλλο να φάνε, και ο αρχιερέας τους έδωσε τους άρτους της προθέσεως, που μόνο οι ιερείς μπορούσαν να τους φάνε. Και συμπεραίνει ο Κύριος: Το Σάββατο έγινε για τον άνθρωπο και όχι ο άνθρωπος για το Σάββατο. Και παρακαλώ να προσέξουμε αυτά τα λόγια του Κυρίου ότι το Σάββατο έγινε για τον άνθρωπο και όχι ο άνθρωπος για το Σάββατο.
Έχουμε μερικά βασικά δεδομένα τα οποία έλαβε υπ’ όψιν του και ο άγιος Ελευθέριος και άλλοι άγιοι και όλοι εκείνοι που σώθηκαν και σώζονται, και μέσα απ’ αυτά φαίνεται η μεγάλη αξία που έχει ο άνθρωπος, ο κάθε άνθρωπος. Και είναι αμαρτία, μεγάλη αμαρτία, να μη λαμβάνουμε υπ’ όψιν και για τον ίδιο τον εαυτό μας και για τους άλλους την αξία που έχει ο άνθρωπος. Όσο κι αν φανεί παράξενο, όταν είσαι εγωιστής, δεν μπορείς να δεις την αξία την ανθρώπινη, την αξία του εαυτού σου, της ψυχής σου και την αξία των άλλων ψυχών. Και όσο πιο πολύ ταπεινός είσαι, τόσο πιο πολύ συνειδητοποιείς αυτή την αξία. Ο εγωισμός, ενώ φαίνεται ότι είναι υπέρ της αξίας του ανθρώπου, καταστρέφει και εξαφανίζει αυτή την αξία του ανθρώπου. Η ταπείνωση είναι εκείνη που αναδεικνύει αυτή την αξία.
Τα δεδομένα είναι ότι, αν υπάρχουμε εμείς ως άνθρωποι – όλοι οι άνθρωποι – υπάρχουμε, γιατί μας αγάπησε ο Θεός πριν μας φέρει στην ύπαρξη και από αγάπη μας έφερε στην ύπαρξη. Και μας έφερε στην ύπαρξη δίνοντάς μας αυτή τη μεγάλη αξία· να είμαστε άνθρωποι, λογικά όντα, που πλασθήκαμε κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν Θεού. Κανείς, κανείς απολύτως δεν μπορεί να μας αφαιρέσει αυτό το δεδομένο, ότι ο Θεός μας αγάπησε πριν μας δημιουργήσει και ότι ο Θεός δίνοντάς μας την ύπαρξη – από το μηδέν μας έφερε στην ύπαρξη – μας έδωσε αυτή τη μεγάλη αξία να έχουμε τη δυνατότητα να γίνουμε κατά χάριν ό,τι είναι κι εκείνος. Κανείς δεν μπορεί να μας το αφαιρέσει αυτό, κανείς δεν μπορεί να μας το αμφισβητήσει, κανείς δεν μπορεί να μας το πάρει, εκτός αν μόνοι μας το προδώσουμε, μόνοι μας το αρνηθούμε, μόνοι μας, με τη ζωή που κάνουμε, το χάσουμε.
Το άλλο δεδομένο είναι ότι η όλη σχέση που έχει ο Θεός με τον κόσμο, με τα δημιουργήματά του, είναι για μας και ό,τι κάνει ο Θεός, το κάνει για μας. Και ο κόσμος που δημιούργησε – όλη η κτίση, όλη η πλάση – είναι για μας, είναι στη διάθεσή μας. Ο Θεός δεν είχε ανάγκη απ’ αυτά. Μπορούσε να είναι και χωρίς αυτά, αλλ’ όμως έπλασε, έκτισε, τα πάντα ο Θεός για τον άνθρωπο. Αλλ’ αυτό δεν είναι τίποτε. Εκείνο που έχει σημασία είναι πως, ό,τι κάνει ο Θεός από τότε που υπάρχουμε – αυτός μας έφερε από αγάπη στην ύπαρξη και από κει και πέρα εργάζεται για μας – και ό,τι θα συνεχίσει να κάνει, το κάνει για μας.
Το Σάββατο το έκανε για μας, οι προφητείες υπάρχουν για μας, όλα εκείνα τα οποία φανέρωσε δια των αγγέλων του είναι για μας, όλα εκείνα τα οποία έκανε στην Παλαιά Διαθήκη είναι για μας. Αλλά και το ότι ήλθε ο ίδιος και έγινε άνθρωπος και έπαθε, σταυρώθηκε, αναστήθηκε, έστειλε το Άγιό του Πνεύμα και ίδρυσε την Εκκλησία, είναι για μας.
Και οι άγγελοι ακόμη γίνονται πιο πολύ κοινωνοί του Θεού δια μέσου του ανθρώπου Χριστού, του ενανθρωπήσαντος Χριστού. Διότι οι άγγελοι είναι βέβαια οι άγγελοι του Θεού, αλλ’ όμως δια της ενανθρωπήσεως του Χριστού ο Θεός ήλθε πλησιέστερα και προς τους αγγέλους. Και όπως είπαμε και άλλη φορά, δεν έγινε άγγελος ο Χριστός, αλλά έγινε άνθρωπος, και έτσι όλη αυτή η ευλογία προς τους αγγέλους περνάει μέσα από τον άνθρωπο. Ο Θεός μας τίμησε και μ’ αυτόν ακόμη τον τρόπο. Όσο κι αν φαίνεται παράξενο, εμείς είμαστε πλησιέστερα προς τον Χριστό, διότι ενεδύθη την ανθρωπίνη φύση και μετά έρχονται οι άγγελοι ως προς αυτό το θέμα.
Επίσης ένα άλλο δεδομένο είναι το ότι ο Χριστός δεν ήλθε να κρίνει τον κόσμο και δεν κρίνει τον κόσμο, αλλά ήλθε να σώσει τον κόσμο (Ιω. 12:47) και σώζει τον κόσμο. Η κρίση θα γίνει κάποτε. Θα γίνει, όταν λήξει αυτή η περίοδος, όταν θα τελειώσει ο κόσμος. Όταν θα έλθει κατά τη Δευτέρα του Παρουσία, τότε θα γίνει η κρίση. Ως τότε δεν κρίνει ο Χριστός τον κόσμο. Και αυτό επίσης είναι για μας. Ας μην πούμε άλλα δεδομένα ή μάλλον πρέπει να προσθέσουμε, και το ότι υπάρχει ο Παράδεισος, η αιώνιος Βασιλεία, και αυτό είναι για μας. Δεν το έχει ανάγκη ο Θεός αυτό. Ο ίδιος είναι ο Παράδεισος και η Βασιλεία. Και που την ετοίμασε αυτή τη Βασιλεία, όπως λέει, από καταβολής κόσμου (Ματθ. 25:34), την ετοίμασε για μας.
Έχουμε λοιπόν αυτά τα δεδομένα. Από πολλή αγάπη προς εμάς ο Θεός μας έφερε από την ανυπαρξία στην ύπαρξη και μάλιστα όχι απλώς όλους μαζί αλλά τον καθένα χωριστά. Μας αγάπησε και μας έχει στον νου του, μας έχει στο σχέδιό του, πριν ακόμη μας φέρει στην ύπαρξη. Και για μας, ακριβώς για την αγάπη αυτή που μας έχει, έκανε ό,τι έκανε και κάνει ό,τι κάνει. Ακόμη και το ότι έγινε άνθρωπος και παρέδωσε τον εαυτό του εις θάνατον, για μας το έκανε. Και επιπλέον μας κάνει αυτή τη χάρη ότι δεν μας κρίνει. Μας ανέχεται, μας περιμένει, μας υπομένει και όλο μας καταδιώκει με το έλεός του – το έλεός του μας καταδιώκει όλες τις ημέρες της ζωής μας (Ψαλμ. 22:6) – για να μας σώσει και όχι για να μας κρίνει.
Αυτά τα ήξεραν, τα γνώρισαν, τα πίστεψαν, τα δέχθηκαν, όλοι οι άγιοι. Και ακριβώς αυτή η αγάπη του Θεού, αυτό το ενδιαφέρον και η συγκατάβαση του Θεού, αλλά και αυτή η αρχοντιά και η απλοχεριά του Θεού να τιμήσει τον άνθρωπο με τέτοια αξία, ώστε ο άνθρωπος να έχει τη δυνατότητα να γίνει όμοιος με τον Θεό, αυτά λοιπόν όλα από το ένα μέρος πλήγωσαν τις καρδιές όλων εκείνων που αγάπησαν τον Χριστό και ανταποκρίθηκαν στην αγάπη του Χριστού. Πλήγωσαν τις καρδιές τους αθεράπευτα, με την έννοια ότι φύτεψαν μέσα στις καρδιές όλων αυτών των αγίων τον πόθο για τον Θεό, την αγάπη για τον Θεό, την έλξη αυτή προς τον Θεό.
Από το άλλο μέρος όσες επιθέσεις κι αν είχαν, κυρίως από τον διάβολο, αλλά και από την αμαρτία που υπάρχει μέσα στον άνθρωπο και από την αμαρτία που υπάρχει γενικά στους κακούς ανθρώπους, όποιες λοιπόν επιθέσεις κι αν είχαν και όποιου είδους επιθέσεις και εμπόδια κι αν είχαν, ακριβώς επειδή είχαν υπ’ όψιν τους όλα αυτά, ποτέ-ποτέ δεν άφησαν τον εαυτό τους να δειλιάσει, να φοβηθεί, ν’ αποθαρρυνθεί, να καταληφθεί από απελπισία και απόγνωση. Όλα αυτά έτσι κι αλλιώς θα προσβάλλουν κάθε άνθρωπο, θα περικυκλώσουν κάθε άνθρωπο, θα έλθουν να πειράξουν και να πνίξουν κάθε άνθρωπο. Οι άγιοι δεν φοβήθηκαν απ’ όλα αυτά, καθώς είχαν υπ’ όψιν τους αυτά τα δεδομένα.
Υπάρχουμε, επειδή μας αγάπησε ο Θεός. Και ακριβώς επειδή μας αγάπησε και μας αγαπά ο Θεός, έκανε και κάνει τα πάντα· ακόμη και τον εαυτό του έδωσε. Και ακριβώς επειδή μας αγάπησε και μας αγαπά και θέλει τη σωτηρία μας, δεν μας κρίνει τώρα, όσο κι αν είμαστε άξιοι καταδίκης, αλλά περιμένει τη σωτηρία μας. Δεν είναι δυνατόν λοιπόν ο Θεός να μας αφήσει να χαθούμε. Δεν είναι δυνατόν. Όλοι οι άγιοι και όλες οι ψυχές οι δοσμένες στον Θεό που σώθηκαν και σώζονται αυτό το έχουν μέσα τους και αυτό δουλεύει μέσα τους. Και αυτή η ελπίδα, αυτή η πεποίθηση, ότι έτσι έχουν τα πράγματα, καταστρέφει κάθε δειλία, κάθε φόβο, κάθε αρνητική σκέψη, κάθε αρνητική διάθεση και κατάσταση, καταστρέφει κάθε απελπισία και κάθε απόγνωση.
Αυτό δεν είναι για μερικές ψυχές· είναι για όλους. Δεν εξαιρείται κανείς. Αλλά όσοι το καταλάβουν, όσοι το πιάσουν, όσοι το πιστέψουν έτσι και το δεχθούν έτσι. Οι ψυχές αυτές πήραν έτσι τα πράγματα και άσχετα τι εμπόδια συνάντησαν, τι δυσκολίες συνάντησαν, τι μαρτύρια συνάντησαν, νίκησαν. Νίκησαν με τη βοήθεια του Θεού, σώθηκαν, αγίασαν, ακριβώς διότι πίστεψαν έτσι.
Από το βιβλίο: π. Συμεών Κραγιοπούλου, “Θέλεις να αγιάσεις;”, Πανόραμα Θεσσαλονίκης, 1999, σελ. 226.
