Στην Περσία, όταν ήταν άρχοντας και ηγεμόνας της χώρας ο Σαβώριος και στη διάρκεια του δεκάτου ογδόου έτους της βασιλείας του, ο ίδιος αυτοπροσώπως κήρυξε διωγμό εναντίον των χριστιανικών εκκλησιών και εναντίον εκείνων που πίστευαν στον Παντοκράτορα Τριαδικό Θεό.
Έδωσε μάλιστα εντολή στους ασεβεστάτους μάγους να βεβηλώνουν και να καταστρέφουν τα άγια θυσιαστήρια του Χριστού και να καίνε τα μοναστήρια των χριστιανών. Και τους χριστιανούς που βρίσκονταν στην επικράτειά του διέταξε να τους συλλαμβάνουν και να τους εξαναγκάζουν να θυσιάζουν στα είδωλα, ώστε να δείχνουν με αυτόν τον τρόπο ότι ομολογούν την πίστη τους στους ειδωλολατρικούς θεούς.
Όρισε επίσης να περιβάλλωνται με ύψιστες τιμές όσοι από αυτούς τους χριστιανούς (της επικράτειάς του) φαίνονταν υπάκουοι και θυσίαζαν στους θεούς των ειδώλων, ενώ αντίθετα, όσοι αρνούνταν να συμμορφωθούν με τη διαταγή του (δεν απαρνιόνταν δηλαδή το Χριστό) (διέταξε) να υποβάλλωνται σε σκληρές τιμωρίες και διάφορα φριχτά βασανιστήρια.
Τον καιρό λοιπόν εκείνο του διωγμού των χριστιανών, βρέθηκαν στην περσική χώρα και σε κάποια μικρή πόλη που λεγόταν Ιασά δύο αδέλφια, που ονομάζονταν Βαραχήσιος και Ιωνάς αντίστοιχα. Ήταν άντρες δίκαιοι, γεμάτοι πίστη, που τηρούσαν τις εντολές του Θεού με πολλή ευλάβεια. Αυτοί λοιπόν οι αδελφοί, σαν άκουσαν για το διωγμό των χριστιανών, άφησαν το μοναστήρι τους όπου μόναζαν και βάδισαν για τον τόπο εκείνο, όπου οι ασεβέστατοι μάγοι βασάνιζαν σκληρά τους χριστιανούς.
Όταν αυτοί οι δύο μοναχοί έφτασαν στην κωμόπολη Βαρδιαβώχ, εισήλθαν στη φυλακή όπου όλοι οι χριστιανοί ήταν φυλακισμένοι για την πίστη τους, υποκλίθηκαν ευγενικά στο δεσμοφύλακα και τον παρακάλεσαν γονυπετώς να τους αφήσει να μπουν στο κελλί που ανακρίνονταν οι χριστιανοί. Με την άδειά του μπήκαν οι δυο τους στο δεσμωτήριο, όπου συνάντησαν εννέα άντρες που δικάζονταν, επειδή αντιστέκονταν στο διάταγμα του ασεβεστάτου βασιλιά Σαβωρίου.
Βλέποντας οι άγιοι Ιωνάς και Βαραχήσιος τους έγκλειστους άντρες στενοχωρημένους (και σε άσχημη ψυχολογική κατάσταση), όπως ήταν φυσικό, τους ασπάστηκαν κι άρχισαν να τους παρηγορούν και να τους εμψυχώνουν με τα λόγια: «Τίποτε να μη φοβηθούμε, αδέλφια και πατέρες, αλλά στο όνομα του Κυρίου που σταυρώθηκε για μας να αγωνιστούμε, προκειμένου να κατακτήσουμε το αμάραντο στεφάνι (της δόξας), όπως οι πατέρες μας και οι μάρτυρες – αθλητές έκαναν».
Οι ίδιοι πάλι αυτοί φυλακισμένοι μάρτυρες, με την ξαφνική κι ευεργετική παρουσία (στο κελλί τους) των αγίων Ιωνά και Βαραχησίου αναθάρρεψαν κι έγιναν πιο πρόθυμοι να μαρτυρήσουν για το Χριστό. Έλεγαν μάλιστα μεταξύ τους τα ίδια και περισσότερα ακόμη απ’ όσα τους παραινούσαν οι ανωτέρω άγιοι και για να μη μακρηγορώ, ενίσχυαν ο ένας τον άλλον και με αυτόν τον τρόπο αλείφονταν μεταξύ τους με το λάδι της θείας χάριτος (σαν τους παλαιστές που αλείφονται με λάδι πριν από τον αγώνα τους), ώστε να υπομένουν τα βασανιστήρια και να συνεχίζουν μέχρι τέλους με επιτυχία το μαρτύριό τους (= να μη λυγίσουν και απαρνηθούν την πίστη τους).
Τα ονόματα των αγίων αυτών μαρτύρων που είχαν ριχτεί στο δεσμωτήριο είναι τα εξής: Ζανίθας, Λάζαρος, Μαρουθάς, Νέρης, Ηλίας, Μάρις, Άβιβος, Σιμβεηθής και Σάββας (27 Μαρτίου). Όλοι λοιπόν αυτοί οι άγιοι, αφού υπέμειναν πολλές δοκιμασίες, βρήκαν μαρτυρικό θάνατο, ακολουθώντας πιστά τις εντολές του Χριστού. Τελείωσαν με επιτυχία το δρόμο της ζωής, κράτησαν ακράδαντη την πίστη τους και φόρεσαν το άφθαρτο και αμάραντο στεφάνι της δόξας.
Αφού λοιπόν μαρτύρησαν αυτοί οι εννέα άντρες και πέταξαν στους ουρανούς και αφού συγκατατάχτηκαν στη χορεία των αγίων αγγέλων, αμέσως μετά το θάνατό τους κάποιοι μάγοι κατήγγειλαν τον άγιο Ιωνά και τον άγιο Βαραχήσιο στους τρεις αρχιμάγους Μασδράθ, Σηρώθ και Μααρνησί, σ’ αυτούς δηλαδή που καταδίκασαν σε θάνατο τους εννέα αγίους που μαρτύρησαν, όπως προαναφέραμε, και τους είπαν:
«Αυτοί οι δύο –ο Ιωνάς κι ο Βαραχήσιος– δεν θυσιάζουν (στα είδωλα) ούτε υπακούουν στις διαταγές του βασιλιά ούτε δέχονται να προσκυνήσουν στον ήλιο, τη φωτιά και το νερό» (θεότητες του Ζωροαστρισμού).
«Κι επιπλέον», πρόσθεσαν, «ο λόγος που οι εννέα εκείνοι άντρες δεν υπάκουσαν στα βασιλικά διατάγματα, αρνήθηκαν τα είδωλα και βρήκαν μαρτυρικό θάνατο, ήταν επειδή ήταν επηρεασμένοι από αυτούς τους δύο».
Από το βιβλίο: Οι οσιομάρτυρες Ιωνάς και Βαραχήσιος. Έκδοση «Ενωμένη Ρωμηοσύνη», Θεσσαλονίκη 2019, σελ. 17.
