Ο αρχαίος βασιλιάς των Βαβυλωνίων Ναβουδοχοδονόσορ κυρίευσε την Ιερουσαλήμ, κατέστρεψε τον Ναό του Σολομώντα, αφού λεηλάτησε τους θησαυρούς του και μετέφερε αιχμαλώτους στη Βαβυλώνα τους περισσότερους από όσους Ισραηλίτες επέζησαν από τις σφαγές. Αυτή είναι η λεγόμενη βαβυλώνια αιχμαλωσία που κράτησε εβδομήντα χρόνια. Μεταξύ των αιχμαλώτων ήταν και ο προφήτης Δανιήλ με τους τρεις ευσεβείς φίλους του Ανανία, Αζαρία και Μισαήλ. Κατά θεία οικονομία ο Ναβουχοδονόσορ τους περιέβαλε με την ευμένειά του και τους εμπιστεύθηκε τα ανώτερα αξιώματα στη διακυβέρνηση του βασιλείου του.
Κάποτε ο Ναβουχοδονόσορ έφτιαξε ένα τεράστιο χρυσό ομοίωμά του, το έστησε σε μια πεδιάδα και πρόσταξε να πέσουν όλοι να το προσκυνήσουν. Οι τρεις φίλοι του Δανιήλ όμως αρνήθηκαν και ο βασιλιάς τους έριξε σε ένα φοβερό καμίνι, που είχε πυρακτωθεί σε υπερβολικό βαθμό, «επταπλασίως». Αλλά οι τρεις νέοι έμειναν αβλαβείς, καθόσον άγγελος Θεού, όμοιος «υιώ Θεού», κατέβηκε στην καιομένη κάμινο και η φωτιά δεν τους άγγιξε καθόλου, ούτε τις τρίχες τους, ούτε τα ρούχα τους. Από τη στιγμή που βρέθηκαν στο φλεγόμενο καμίνι, ο Αζαρίας στάθηκε όρθιος «εν μέσω του πυρός» και εξ ονόματος των τριών, αλλά και εξ όλου του ισραηλιτικού λαού, προσευχήθηκε στον Θεό με τα λόγια:
«Ευλογητός ει, Κύριε, ο Θεός των πατέρων ημών, και αινετός, και δεδοξασμένον το όνομά σου εις τους αιώνας», διότι είσαι δίκαιος σε όλα όσα έκαμες σε μας, «και πάντα τα έργα σου αληθινά και ευθείαι αι οδοί σου» και όλες οι αποφάσεις σου είναι σωστές. Με ακρίβεια και δίκαιη κρίση επέφερες όλα αυτά εναντίον μας, «διά τας αμαρτίας ημών». Διότι «ημάρτομεν και ηνομήσαμεν και των εντολών σου ουκ ηκούσαμεν, ουδέ συνετηρήσαμεν, ουδέ εποιήσαμεν, καθώς ενετείλω ημίν», για να ζήσουμε ευτυχείς και ασφαλείς. Και όλα όσα έφερες εναντίον μας, τα έκαμες με δίκαιη και αληθινή κρίση. Και μας παρέδωσες «εις χείρας εχθρών ανόμων και βασιλεί αδίκω και πονηροτάτω παρά πάσαν την γην». Και τώρα είμαστε εντελώς αναπολόγητοι. Δεν μπορούμε ούτε να ανοίξουμε το στόμα μας. Διότι «εσμικρύνθημεν παρά πάντα τα έθνη και εσμέν ταπεινοί εν πάση τη γη σήμερον διά τας αμαρτίας ημών» (Δαν. κεφ. 3).
Πόθεν οι δοκιμασίες;
Οι άγιοι τρεις Παίδες, καίτοι θεοσεβέστατοι οι ίδιοι και πιστοί μέχρι θανάτου στον Θεό, αισθάνονται τη φοβερή δοκιμασία της αιχμαλωσίας τους και της καταδίκης τους σαν μια απόλυτα δίκαιη κρίση του Θεού, που υπαγορεύθηκε από τις αμαρτίες τους. Γνωρίζουν τη διαθήκη μεταξύ του Θεού και του λαού του, τη συμφωνία που έλαβε χώρα επίσημα στο όρος Σινά. Εκεί ο Θεός προειδοποίησε ότι η μη τήρηση της συμφωνίας αυτής εκ μέρους του λαού του, θα συνοδεύεται από φοβερές συνέπειες. Η αποστασία του λαού παροξύνει τον Θεό, ο οποίος λέγει: «Αποστρέψω το πρόσωπόν μου απ’ αυτών και δείξω τί έσται αυτοίς επ’ εσχάτων ημερών· ότι γενεά εξεστραμμένη εστίν, υιοί οις ουκ έστι πίστις εν αυτοίς… Πυρ εκκέκαυται εκ του θυμού μου, καυθήσεται έως άδου κάτω, καταφάγεται γην και τα γεννήματα αυτής, φλέξει θεμέλια ορέων… Συνάξω εις αυτούς κακά και τα βέλη μου συντελέσω εις αυτούς» (Δευτ. κεφ. 32). Πάμπολλες φορές ο Θεός επέφερε τις συμφορές αυτές για να συνετίσει και να οδηγήσει σε μετάνοια τον λαό του, με αποκορύφωμα την περίφημη εβδομηκονταετή βαβυλώνια αιχμαλωσία.
Η αντίληψη ότι οι αμαρτίες του λαού επισύρουν την οργή του Θεού («Κύριος κρινεί τον λαόν αυτού»), είναι γενική και διαχρονική. «Εάν τα δικαιώματά μου βεβηλώσωσι και τας εντολάς μου μη φυλάξωσιν, επισκέψομαι εν ράβδω τας ανομίας αυτών και εν μάστιξι τας αδικίας αυτών» (Ψαλμ. 88:32-33). Ο προφήτης Ησαΐας συνοψίζει δραματικά: «Εάν θέλητε και εισακούσητέ μου, τα αγαθά της γης φάγεσθε· εάν δε μη θέλητε, μηδέ εισακούσητέ μου, μάχαιρα υμάς κατέδεται· το γαρ στόμα Κυρίου ελάλησε ταύτα» (Ησ. 1:19-20). «Εάν είχες ακούσει τις εντολές μου, η ειρήνη σου θα ξεχυνόταν σαν ποτάμι και η δικαιοσύνη σου σαν το κύμα της θάλασσας» (Ησ. 48:18). Το αψευδές στόμα του Κυρίου μας Ιησού Χριστού επισφραγίζει: «Εάν μη μετανοήτε, πάντες ομοίως απολείσθε» (Λουκ. 13:3).
Απόσπασμα από το άρθρο: ΜΕΤΑΝΟΗΣΑΜΕ; (α), Σαρακοστή 2020.
«Αντιύλη» – Ι. Ν. Αγ. Βασιλείου, 481 00 Πρέβεζα.
