Ο άγιος Τριαντάφυλλος ανήκει στην κατηγορία των μαρτύρων εκείνων που ονομάζονται νεομάρτυρες, οι οποίοι έζησαν και μαρτύρησαν κατά τη φοβερή περίοδο της τουρκοκρατίας (1453-1821). Την εποχή αυτή, όπως όλοι γνωρίζουμε, σ’ όλα εκείνα τα μέρη που άλλοτε απλωνόταν η μεγάλη αυτοκρατορία του Βυζαντίου με πρωτεύουσα την Κωνσταντινούπολη κυμάτιζε η ημισέληνος. Οι Τούρκοι περιφρονούσαν και μισούσαν τους χριστιανούς και τους ονόμαζαν γκιαούρηδες. Καμπάνες δεν επέτρεπαν να χτυπούν. Τις μεγάλες εκκλησίες τις γκρέμιζαν ή τις έκαναν τζαμιά, και υποχρέωναν τους χριστιανούς να βγαίνουν έξω από τα χωριά τους και εκεί, σε ερημικά εξωκκλήσια, να λατρεύουν το Χριστό. Σε μερικά δε μέρη της απέραντης τουρκικής αυτοκρατορίας σκληροί και φανατικοί πασάδες καταπίεζαν τόσο πολύ το λαό, ώστε τον ανάγκαζαν ν’ αφήσει τη θρησκεία του τη χριστιανική και ν’ ασπασθεί τη δική τους θρησκεία.
Τη φοβερή εκείνη εποχή χωριά ολόκληρα μαζί με τους προεστούς και τους ιερείς εγκατέλειψαν τη θρησκεία του Χριστού και ασπάσθηκαν τη θρησκεία του Μωάμεθ. Αυτό κυρίως έγινε στα μέρη της σημερινής Αλβανίας, η οποία ήταν άλλοτε ολόκληρη χριστιανική, με επισκοπές. Δυστυχώς, οι χριστιανοί της περιοχής αυτής πιέστηκαν πολύ και εγκατέλειψαν το Χριστιανισμό. Αν δεν πήγαινε στα μέρη αυτά να κηρύξει ο άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, δεν θα έμενε κανένας χριστιανός.
* * *
Στη φρικτή εποχή της τουρκοκρατίας έζησε ο Τριαντάφυλλος. Γεννήθηκε σε ένα όμορφο χωριό του Πηλίου, τη Ζαγορά. Έτος γεννήσεώς του φέρεται το 1663. Φτωχοί ήταν οι γονείς του, αλλά ευσεβείς, και αυτοί στάλαξαν μέσα στην καρδιά του μικρού την πίστη στο Χριστό. Μικρός ακόμα, όπως συνηθιζόταν στα παράλια μέρη της πατρίδας του, μικρός προσελήφθη σαν ναυτόπαιδο στα καράβια, που ταξίδευαν τότε σ’ όλα τα λιμάνια της Μεσογείου και μετέφεραν εμπορεύματα.
Μέσα στα καράβια που ταξίδευε ο Τριαντάφυλλος η πίστη του όχι μόνο δεν μειώθηκε, αλλά και αυξήθηκε. Διότι οι ναυτικοί του καιρού εκείνου ήταν ευλαβείς χριστιανοί. Είχαν στα καράβια τους την εικόνα του Χριστού, της Παναγίας και του αγίου Νικολάου, που τον θεωρούσαν προστάτη τους. Βλαστήμια δεν ακουγόταν, αλλά κάθε βράδυ μαζεύονταν σε κάποια γωνιά του καραβιού και με δάκρυα στα μάτια έκαναν την προσευχή τους και έψελναν τον Παρακλητικό κανόνα. Και με πίστη στο Θεό αντιμετώπιζαν τους διαφόρους κινδύνους που διέτρεχαν. Κινδύνους από τα άγρια στοιχεία της φύσεως, από τους ισχυρούς ανέμους και τις θύελλες που σήκωναν πελώρια κύματα και τα μικρά εκείνα ιστιοφόρα της εποχής κινδύνευαν να βυθιστούν. Με τις θερμές προσευχές τους κατόρθωναν να νικούν τα άγρια κύματα και να φθάνουν σώοι και αβλαβείς στην πατρίδα τους, για να κάνουν εκεί δοξολογία προς το Θεό.
Αλλά την εποχή της τουρκοκρατίας τα ελληνικά καράβια που ταξίδευαν στη Μεσόγειο διέτρεχαν και άλλο κίνδυνο. Προερχόταν όχι από τα άγρια στοιχεία της φύσεως, αλλά από την αγριότητα των ανθρώπων, από τους Αλγερινούς πειρατές, οι οποίοι έστηναν καρτέρι και λήστευαν τα πλοία και σκότωναν τους ναύτες. Φόβος και τρόμος τότε.
Ένας ατρόμητος ναύτης κοντά στους ευσεβείς εκείνους και ενάρετους ναυτικούς αναδείχτηκε ο νεομάρτυρας Τριαντάφυλλος. Ήταν πια παλληκάρι δεκαοκτώ ετών και με την εργατικότητά του και με τις άλλες αρετές που τον στόλιζαν έμοιαζε με ένα τριαντάφυλλο που ολόδροσο την άνοιξη ανοίγει τα πέταλά του και ευωδιάζει. Ήταν το καμάρι των ναυτικών.
Αλλά στη νεαρή αυτή ηλικία, για αιτία που δεν αναφέρει η Ιστορία, πιάστηκε αυτός από τους Αγαρηνούς και oι Αγαρηνοί προσπαθούσαν με κάθε τρόπο, ν’ αφήσει ο νεαρός Τριαντάφυλλος την αληθινή πίστη και να γίνει μωαμεθανός. Αλλά ο Τριαντάφυλλος δεν υπέκυπτε στις παρακλήσεις ή στις πιέσεις τους. «Είμαι χριστιανός». «Δεν αρνούμαι το Σωτήρα μου». «Αυτόν αγαπώ και λατρεύω· κάντε μου ό,τι θέλετε». «Δεν αλλάζω την πίστη μου». Αυτά απαντούσε ο Τριαντάφυλλος. Άρχισαν να τον βασανίζουν με σκληρά βασανιστήρια, που προκαλούν τη φρίκη. Μα ο Τριαντάφυλλος έμενε ακλόνητος. Τέλος oι Τούρκοι τον θανάτωσαν. Ήταν το έτος 1680. Ο τόπος όπου τον θανάτωσαν ήταν η Κωνσταντινούπολη.
* * *
Ένα ναυτόπουλο μάρτυρας! Θυσίασε τα νειάτα του για χάρη της πίστεως. Το όνομά του λάμπει σαν αστέρι φωτεινό στον ουρανό των νεομαρτύρων. Η μνήμη του τιμάται στις 8 Αυγούστου. Και είναι ο μάρτυρας Τριαντάφυλλος παράδειγμα για όλους τους χριστιανούς, αλλά ιδιαίτερα είνε παράδειγμα άξιο μιμήσεως από τους ναυτικούς μας. Όπως εκείνος μέσα σε τόσες περιπέτειες και τόσους κινδύνους και τόσα μαρτύρια κράτησε την αγνότητά του και την πίστη του και στο τέλος έχυσε το αίμα του για την πίστη του Χριστού, έτσι και οι σημερινοί ναυτικοί τής πατρίδας μας καλούνται να ζήσουν με αγνότητα και πίστη. Κινδυνεύουν και αυτοί σήμερα όχι μόνο από κινδύνους της θάλασσας. Κινδυνεύουν πολύ περισσότερο ηθικώς και θρησκευτικώς. Κινδυνεύουν από κακά παραδείγματα διεφθαρμένων ανθρώπων, που βλέπουν και συναντούν στα διάφορα λιμάνια που φτάνουν.
Αλλά παρ’ όλους αυτούς τους θρησκευτικούς και ηθικούς κινδύνους, πρέπει να πούμε ότι πολλοί ναυτικοί μας κρατάνε την πίστη και την ηθική, και κανένα κήρυγμα αθεΐας και κανένα διεφθαρμένο παράδειγμα δεν μπορούν να τους κλονίσουν. Οι ναυτικοί αυτοί μιμούνται στις μέρες μας το νεομάρτυρα Τριαντάφυλλο από τη Ζαγορά του Πηλίου και συνεχίζουν την ιερή παράδοση της ευσέβειας των ναυτικών μας.
Από το βιβλίο: Επισκόπου Αυγουστίνου Καντιώτου, ΑΠ’ ΟΛΑ ΤΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ. Έκδ. Δ’, Αθήναι 2008.
