Πατρίδα της αγίας Ανυσίας είναι η αξιοθαύμαστη και περίφημη πόλη Θεσσαλονίκη. Οι γονείς της ήταν ζάπλουτοι. Στην καταγωγή, τη δόξα, τα αξιώματα και στην κοινωνική διάκριση υπερείχαν τόσο πολύ από τους άλλους, ώστε σε κανένα της ίδιας τάξεως να μην είναι δυνατόν να διεκδικεί ίση αναγνώριση μ’ αυτούς.
Γι’ αυτούς όμως, όπως τα πράγματα δείχνουν, στολισμός και θησαυρός απαραβίαστος ήταν μάλλον η ευγένεια της ψυχής και ο πλούτος της αρετής· και πάνω απ’ όλα το να φέρουν τ’ όνομα του χριστιανού και να ‘ναι πλούσιοι στην ευσέβεια σαν να ‘ταν αυτό μια προγονική κληρονομιά. Αλλ’ όμως εκτός απ’ αυτά είχαν και χέρι υπερβολικά ανοικτό· ποτάμια καλοσύνης κυλούσαν απ’ αυτό προς τους ανθρώπους που στερούνταν.
Τέτοιες εικόνες αρετής για μίμηση δέχθηκε απ’ τους γονείς της η Ανυσία, ενόσω ήταν ακόμη παιδούλα. Και εξαρχής τόσο πολύ τις υπερέβαλε, ώστε η ίδια μάλλον να μπορεί να είναι – ήταν πράγματι, αλλά και η φύση των πραγμάτων οπωσδήποτε το έδειχνε – σε ‘κείνους παράδειγμα βίου, αρετής και κάθε ακριβείας. Ή καλύτερα, αυτούς τους απέδειξε άξιους των πατρικών τους προσδοκιών, καθώς έγινε κατά πολύ καλύτερή τους με την αρετή και την υψηλή της πολιτεία, αλλά και στους μεταγενεστέρους της άφησε τον εαυτό της πρότυπο ζωής και των κατά Θεόν αγώνων.
Απ’ αυτήν λοιπόν την ωραία ρίζα μόλις ήρθε στη ζωή αυτό εδώ το ωραιότατο κρίνο, δέσμευσε ευθύς τις μητρικές ωδίνες. Έτσι, αυτήν και μόνη τη συγκομιδή πρόσφερε στη ζωή το τίμιο ζευγάρι, ωσάν να είπε η φύση ότι δεν θα μπορούσε να δώσει άλλο παρόμοιο καρπό· και γι’ αυτόν τον λόγο σαν να μη τόλμησε να υποτιμήσει τα πρώτα με τα δεύτερα.
Γι’ αυτό λοιπόν τον λόγο και μάλιστα σαν κατάθεση μαρτυρίας ότι έτσι έχουν τα πράγματα, ευθύς με το ξεκίνημα της ζωής της οι γονείς της την ονομάζουν Ανυσία. (*) Είτε γιατί ήθελαν να δηλώσουν, όπως είπα προ ολίγου, ότι με τη γέννα αυτή έλαβε πέρας γι’ αυτούς η τεκνοποιία, είτε γιατί διέβλεπαν από κάποια ολοφάνερα σημάδια την έμφυτη κλίση της παιδούλας προς την ενάρετη ζωή και όλα εκείνα με τα οποία επρόκειτο αργότερα με πολλή ευκολία και στην πράξη και στη θεωρία να φθάσει την κατά Θεόν τελειότητα.
Της προσφέρουν λοιπόν οι γονείς της το θεϊκό λουτρό, που εξαγνίζει και αναγεννά και την χρίουν με μύρο, αυτήν που πολύ σύντομα θα γινόταν μύρο ευωδιαστό με την αρετή της. Και ταυτόχρονα την παραδίδουν να μαθητεύσει στη θεϊκή διδασκαλία και στη σχετική μ’ αυτήν αγωγή. Και φυσικά αποδείχθηκε – όπως το λέει η παροιμία – «δαυλί που πλησιάζει τη φωτιά» ή πουλί που σχίζει τον αέρα.
Τόσο δηλαδή ξεπέρασε τις ελπίδες των γονιών της και στη φυσική ανάπτυξη αλλά και στην εργατικότητα, στη μελέτη και την άσκηση των μαθημάτων, ώστε ενόσω ακόμη βρισκόταν στην παιδική ηλικία να συλλέξει άνετα τα ωραιότερα και χρησιμότερα διδάγματα της αγίας Γραφής.
Κατά τον ίδιο τρόπο διαμόρφωσε την συμπεριφορά της, το βάδισμα και την όλη εμφάνισή της και παιδαγώγησε κάθε της αίσθηση, ώστε η φρόνησή της να είναι ασύγκριτα πιο ώριμη απ’ όσο επέτρεπε η ηλικία της και η γυναικεία φύση της, ενώ δυσαρεστούνταν σχεδόν με τις ανάγκες της ανθρώπινης φύσης που σκοτίζουν την ελεύθερη ψυχή και την εμποδίζουν να προχωρεί στις υψηλότερες επιδιώξεις της.
Έτσι και πριν ακόμη φθάσει στην ώριμη ηλικία, με γεροντική σύνεση σκεφτόταν και αποδείκνυε πόσο σωστό και σοφό είναι εκείνο που είπε ο Σολομών, ότι το γήρας δεν μετριέται με τα γυρίσματα του χρόνου και τον αριθμό των ημερών αλλά με τη σύνεση και τη σωφροσύνη και την έμφυτη κλίση της ψυχής προς την αρετή (Σοφ. Σολ. 8:1 κ.ε.).
Αλλά οι γονείς της που ευτύχησαν όσο κανένας άλλος γονιός, νομίζω, να χαρούν τόσο γρήγορα τα καλά της κόρης τους και την εκπλήρωση των πατρικών τους ευχών και των ελπίδων που έτρεφαν γι’ αυτήν, εγκαταλείπουν και οι δύο την ζωή. Αξιέπαινοι για την ευσέβειά τους, τον ενάρετο βίο και για τα αγαθά που ανέμεναν φεύγοντας από τον κόσμο αυτό. Ζηλευτοί επίσης και πολύ συμπαθείς και για την κατά κόσμον ευημερία και το αγαθό τους τέλος, αφού πέρασαν όλη τη ζωή τους πάνω στη γη με τον ωραιότερο τρόπο.
Ο γάμος όχι μόνο, όσον αφορά την αρετή, δεν τους έβλαψε καθόλου αλλά κατά παράδοξο τρόπο απ’ αυτόν μάλλον διακρίθηκαν. Αγιάσθηκαν κατ’ αρχήν και οι ίδιοι με την τεκνογονία, όπως λέει ο θείος Παύλος (Α’ Τιμ. 2:15), αλλά και στους μεταγενεστέρους άφησαν αθάνατο το όνομά τους χάρις στη θυγατέρα τους.
(*) Ο άγιος Φιλόθεος εδώ προφανώς ετυμολογεί το όνομα Ανυσία από το αρχ. ρ. ανύω = φέρω εις πέρας, τελειοποιώ, και το ουσ. άνυσις = κατόρθωση, τελείωση.
Από το βιβλίο: Αγίου Φιλοθέου Κοκκίνου, “Η οσιομάρτυς Ανυσία εκ Θεσσαλονίκης. Έκδοση Ι. Ησ. “Το Γενέσιον της Θεοτόκου”, Πανόραμα Θεσσαλονίκης, 2008, σελ. 18.
