Όταν οι Απόστολοι ζήτησαν από τον Χριστό να τους μάθη πώς να προσεύχωνται, Εκείνος τους δίδαξε την Κυριακή προσευχή (το Πάτερ ημών), με την οποία ζητούν και το εξής: «Άφες ημίν τα οφειλήματα ημών, ως και ημείς αφίεμεν τοις οφειλέταις ημών». Δηλαδή, «συγχώρησε τις αμαρτίες μας με τον ίδιο τρόπο που συγχωρούμε κι εμείς όσους μας έχουν βλάψει». Ο Χριστός, μετά την διδασκαλία του Πάτερ ημών, πρόσθεσε: «Εάν συγχωρήσετε στους ανθρώπους ό,τι κακό σας έχουν κάνει, θα συγχωρήση και σας ο ουράνιος Πατέρας σας. Εάν όμως δεν συγχωρήτε στους αδελφού σας τα αμαρτήματά τους, τότε ούτε και ο ουράνιος Πατέρας σας θα συγχωρήση τα αμαρτήματά σας»: «Εάν αφήτε τοις ανθρώποις τα παραπτώματα αυτών, αφήσει και υμίν ο Πατήρ υμών ο ουράνιος· εάν δε μη αφήτε τοις ανθρώποις τα παραπτώματα αυτών, ουδέ ο Πατήρ υμών αφήσει τα παραπτώματα υμών» (Ματθ. 6:12,14-15).
Ποιος άνθρωπος θα μπορούσε να ισχυρισθή πως δεν έχει αμαρτήσει ενώπιον του Θεού; Όλοι έχουμε αμαρτήματα, οφειλές στον ουράνιο Πατέρα μας. Αν θέλουμε, λοιπόν, να μας χαρισθούν οι οφειλές αυτές από τον Θεό, πρέπει εμείς πρώτοι να συγχωρήσουμε του αδελφούς μας.
Ο ιερός Χρυσόστομος απευθύνεται στον καθένα μας και λέγει: «Εσένα τον ίδιο έκανε κριτή της συγχωρήσεως των αμαρτημάτων σου· αν συγχωρήσης λίγα, θα σου συγχωρηθούν λίγα· αν συγχωρήσης πολλά, θα σου συγχωρηθούν πολλά. Αν συγχωρήσης με την καρδιά σου και με ειλικρίνεια, έτσι θα σε συγχωρήση και ο Θεός. Αν μετά την συγχώρηση κάνης και φίλο τον εχθρό σου, παρόμοια θα τοποθετηθή και ο Θεός απέναντί σου».
Θα μπορούσε βέβαια ο Θεός να συγχωρήση τις αμαρτίες μας και χωρίς να συγχωρέσουμε εμείς τους αδελφούς μας. Θέλει όμως να μας συνδέση μεταξύ μας με τον δεσμό της αγάπης. Ο Θεός είναι αγάπη, και όποιος δεν έχει μέσα του αγάπη δεν μπορεί να μείνη κοντά στον Θεό ούτε στην παρούσα ζωή ούτε στη μέλλουσα. Μόνος του καταδικάζει τον εαυτό του. Αντίθετα, όποιος εφαρμόζει τους λόγους του Κυρίου συγχωρεί εύκολα και φθάνει να αγαπήση όλους τους ανθρώπους με την ίδια αγάπη. Πραγματικά, «είναι μακάριος ο άνθρωπος ο οποίος μπορεί να αγαπήση εξίσου κάθε άνθρωπο».
Ο άγιος Μάξιμος μας προτρέπει: «Ας αγαπήσουμε ο ένας τον άλλο και θα μας αγαπά ο Θεός. Ας δείξουμε μακροθυμία ο ένας προς τον άλλο και θα δείξη και ο Θεός μακροθυμία για τις αμαρτίες μας. Ας μην ανταποδώσουμε κακό για το κακό που μας έκαναν, και δεν θα τιμωρηθούμε σύμφωνα με τις αμαρτίες μας. Διότι την συγχώρηση των παραπτωμάτων μας την βρίσκουμε στην συγχώρηση των αδελφών μας. Και το έλεος του Θεού βρίσκεται κρυμμένο στην ευσπλαγχνία μας προς τον πλησίον… Να, μας χάρισε ο Κύριος τρόπο σωτηρίας, και μας έδωσε εξουσία αιώνια να γίνουμε τέκνα του Θεού· στην θέλησή μας λοιπόν βρίσκεται η σωτηρία μας».
Όποιος πλησιάζει τον ευεργέτη Θεό, πρέπει να είναι και ο ίδιος ευεργέτης· όποιος πλησιάζει τον Φιλάνθρωπο, να είναι και ο ίδιος φιλάνθρωπος. Όπως ο Θεός συγχωρεί και αγαπά, έτσι και εμείς πρέπει να συγχωρούμε και να αγαπούμε τους αδελφούς μας. Ο άνθρωπος που είναι σκληρός και δεν συγχωρεί τον αδελφό του αποκόπτει τον εαυτό του από την φιλανθρωπία του Θεού.
Από το βιβλίο: Ιερομονάχου ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ, Αγαπάτε τους εχθρούς ημών. Άγιον Όρος 2014, σελ. 15.
