Όταν ο απόστολος Πέτρος ρώτησε τον Χριστό «Κύριε, πόσες φορές να συγχωρήσω τον αδελφό μου, εάν εξακολουθή να μου κάνη κακό; Μέχρι επτά φορές;», ο Χριστός απάντησε: «Δεν σου λέγω μόνο μέχρι επτά φορές, αλλά μέχρι εβδομήντα φορές το επτά» (Ματθ. 18:21-22). Ο απόστολος Πέτρος ήταν βέβαιος ότι αρκεί να συγχωρήσουμε επτά φορές τον αδελφό μας, και ίσως περίμενε να επαινεθή για τις καλές διαθέσεις του. Ο Χριστός όμως τον διόρθωσε και του έδειξε ότι η αγάπη πάντοτε συγχωρεί. Διότι με την απάντηση Του ο Χριστός «δεν ορίζει κάποιον αριθμό, αλλά εννοεί το άπειρο, το συνεχές, το παντοτινό».
Η παραβολή των μυρίων ταλάντων – που είπε αμέσως μετά ο Χριστός – αποδεικνύει πολύ παραστατικά ότι πρέπει διαρκώς να συγχωρούμε τους εχθρούς μας: Ένας δούλος χρωστούσε στον Βασιλιά μύρια χρυσά τάλαντα, και κλήθηκε να δώση λόγο. Στις παρακλήσεις του δούλου, ο Βασιλιάς τον σπλαγχνίσθηκε και του τα χάρισε όλα. Φεύγοντας ο δούλος εκείνος συνάντησε έναν σύνδουλό του που του ώφειλε το ευτελές ποσό των εκατό δηναρίων. Και αντί να του φερθή όπως φέρθηκε στον ίδιο ο Βασιλιάς, εκείνος τον οδήγησε στην φυλακή. Όταν στη συνέχεια πληροφορήθηκε το γεγονός ο Βασιλιάς, τον κάλεσε και του λέγει: «Δεν έπρεπε και εσύ να ελεήσης τον σύνδουλό σου όπως κι εγώ σε ελέησα;». Και με θυμό τον παρέδωσε στους βασανιστές μέχρις όπου να καταβάλη το τεράστιο χρέος του. Τελειώνοντας την παραβολή ο Χριστός κατέληξε: «Ούτω και ο Πατήρ μου ο επουράνιος ποιήσει υμίν, εάν μη αφήτε έκαστος τω αδελφώ αυτού από των καρδιών υμών τα παραπτώματα αυτών» (Ματθ. 18:23-35). Δηλαδή, με ανάλογο τρόπο θα φερθή και σε εμάς ο Θεός, ο επουράνιος Πατέρας μας, αν δε συγχωρήσουμε τον αδελφό μας με όλη την καρδιά μας.
Αν συγκρίνουμε την οφειλή μας προς τον Θεό με εκείνα που μας οφείλουν οι αδελφοί μας, τα ποσά είναι δυσανάλογα. Και αυτό λόγω της μεγαλωσύνης του Θεού και των απείρων ευεργεσιών Του προς εμάς, και λόγω των πολλών αμαρτημάτων που κάθε στιγμή με διαφόρους τρόπους διαπράττουμε. Και όμως ο Θεός μας συγχωρεί το χρέος των μυρίων ταλάντων, αν συγχωρήσουμε από καρδίας τα εκατό δηνάρια που μας οφείλει ο αδελφός μας. Αυτός είναι ο εύκολος και απλός δρόμος για να εξοφλήσουμε τις αμαρτίες μας. Ρωτά ο θείος Χρυσόστομος: «Τι κόπος απαιτείται για να συγχωρήσης αυτόν που σε λύπησε; Κόπος είναι το να μη συγχωρήσης αλλά να διατηρής την έχθρα, ενώ το να απαλλαγής από τον θυμό,… για όποιον θέλει είναι πολύ εύκολο. Δεν χρειάζεται να περάσης πέλαγος, ούτε να κάνης μακρινό ταξίδι, ούτε να διαβής κορυφές βουνών, να δαπανήσης χρήματα ή να ταλαιπωρήσης το σώμα σου. Φθάνει μόνο να θελήσης, και όλα τα αμαρτήματά σου έχουν διαγραφή».
Ακόμη και για τις περιπτώσεις εκείνες που αδικούμαστε από ανθρώπους τους οποίους έχουμε ευεργετήσει, πρέπει να παρέχουμε την συγχώρηση από καρδιάς. Ρωτά ο ιερός Χρυσόστομος: «Μήπως σου έκανε κακό εκείνος που ευεργέτησες; Μα ακριβώς γι’ αυτό το λόγο, για εκείνον μεν να θρηνής και να πονάς, για τον εαυτό σου όμως να χαίρεσαι, διότι έγινες όμοιος με τον Θεό, που ανατέλλει τον ήλιο Του και για τους καλούς και για τους κακούς».
Πολλές φορές, όταν υπάρχει κάποια έχθρα ανάμεσά μας, για να αναπαύσουμε την συνείδησή μας αρκούμαστε σε μια τυπική αίτηση συγγνώμης από τον αδελφό που μας αδίκησε. Ο ιερός Χρυσόστομος λέγει σ’ εκείνους που προσπάθησαν να συμφιλιωθούν με τον αδελφό τους αλλά εκείνος αρνήθηκε την συγγνώμη τους: «Μην λέγεις “παρεκάλεσα πολύ, ικέτευσα, δεήθηκα αλλά δεν συμφιλιώθηκε”. Μην απομακρυνθής αν δεν συμφιλιωθής πρώτα μαζί του… Όσο περισσότερο κόπο απαιτήσει η συμφιλίωση… τόσο λαμπρότερη θα είναι οι στέφανοι της υπομονής σου». Η προσπάθεια της συμφιλιώσεως βέβαια προϋποθέτει ότι η καρδιά μας είναι καθαρή από μνησικακία. Η ειλικρινής αγάπη προς τον αδελφό κάποια στιγμή θα μιλήση στην καρδιά του. Και επιπλέον δίνει πολλή παρρησία στην προσευχή μας.
Από το βιβλίο: Ιερομονάχου ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ, Αγαπάτε τους εχθρούς ημών. Άγιον Όρος 2014, σελ. 19.
