Μαρτυρία και διδαχή

Η Πεντηκοστή ως ολοκλήρωση της πνευματικής μας θεραπείας

Η εκκλησιαστική εορτή της Πεντηκοστής είναι εξαιρετικά μεγάλη και σημαντική, διότι το γεγονός που βιώνουμε λατρευτικά αυτή την ημέρα ανήκει στη σειρά των σωστικών και ανεπαναλήπτων ενεργειών του Θεού, οι οποίες καταγράφηκαν στην ανθρώπινη ιστορία, όπως η ενανθρώπηση, η βάπτιση, το πάθος, η ανάσταση, η ανάληψη του Χριστού.

Εκείνο που ιδιαίτερα διακρίνει το γεγονός της Πεντηκοστής είναι το γνώρισμα της πληρότητας στον παρόντα κόσμο. Με όσα συνέβησαν την ημέρα εκείνη ολοκληρώθηκε στον κτιστό άνθρωπο η αποκάλυψη του ακτίστου Θεού ως τριαδικού. Αυτή ξεκίνησε από την αποκάλυψη του Πατρός στην Παλαιά Διαθήκη, συνεχίστηκε με την αποκάλυψη του Υιού στην Καινή Διαθήκη και ολοκληρώθηκε με τη αποκάλυψη του Αγίου Πνεύματος την ημέρα της Πεντηκοστής. Τότε οι απόστολοι έφθασαν στο τέλειο σημείο ανθρωπίνης θεογνωσίας. Γνώρισαν το Άγιο Πνεύμα όχι απλώς με τις ενέργειές του, αλλά ως αληθινό πρόσωπο, ως ιδιαίτερη υπόσταση του Θεού και συγχρόνως ομοούσιο με τον Πατέρα και τον Υιό, «τον άλλον Παράκλητον… ίνα μένη εις τον αιώνα» μαζί τους (Ιω. 14:16). Οδηγήθηκαν από το άγιο Πνεύμα «εις πάσαν την αλήθειαν», όπως τους είχε υποσχεθή ο Χριστός (Ιω. 16:13). Την ημέρα εκείνη απέκτησαν την τελεία εμπειρία της αποκαλύψεως του εν Τριάδι Θεού. Αυτή η μεγάλη αλήθεια της αποκαλύψεως της Αγίας Τριάδος την ημέρα της Πεντηκοστής εκφράζεται στην Εκκλησία με τον εορτασμό του Αγίου Πνεύματος, που είναι γνωστή και ως εορτή της Αγίας Τριάδος.

Το πλήρωμα της αποκαλύψεως του αληθινού Θεού ως τριαδικού κατά την ημέρα της Πεντηκοστής συνδέεται και με την ολοκλήρωση της διαδικασίας της πνευματικής μας θεραπείας.

Είναι γνωστό ότι ο άνθρωπος πλάσθηκε από τον εν Τριάδι Θεό υγιής στο σώμα και στην ψυχή. Υγεία για τον άνθρωπο σημαίνει να ζη μέσα στα φυσικά του όρια, σύμφωνα με τις προδιαγαφές του Δημιουργού του. Η παρακοή του όμως σ’ Εκείνον τον οδήγησε να συμπεριφέρεται εντελώς αφύσικα, να ενεργή έξω από τη φύση του. Αυτό σημαίνει ασθένεια πνευματική, δηλαδή αμαρτωλή συμπεριφορά, με απερίγραπτες συνέπειες, όπως είναι η φθορά και ο θάνατος. Μετά την πτώση ο άνθρωπος, είτε το γνωρίζει, είτε όχι, βιώνει αυτή την τραγικότητα της πνευματικής του ασθένειας, την επέλαση της φθοράς και του θανάτου. Επομένως, πρώτιστη ανάγκη είναι η πνευματική του θεραπεία.

Επειδή αυτή την αθένεια του ανθρώπου δεν μπορεί κανείς να την θεραπεύση, παρά μόνον αυτός που τον δημιούργησε, γι’ αυτό το κύριο έργο του Υιού του Θεού, που έγινε και τέλειος άνθρωπος, είναι να θεραπεύση τον πεπτωκότα και ασθενούντα άνθρωπο. «Ήλθε γαρ ο Υιός του ανθρώπου ζητήσαι και σώσαι το απολωλός» (Λκ. 19:10). Όπως γράφει ο άγιος Μακάριος ο Αιγύπτιος, «τραυματιστήκαμε και το τραύμα μας είναι αθεράπευτο. Και μόνον στον Κύριο είναι δυνατόν να το θεραπεύση» (Ομιλ. 30,8).

Γι’ αυτήν την θεραπεία ο Χριστός ακολούθησε μία συγκεκριμένη διαδικασία, η οποία στην ουσία της είναι η πρόσληψη της ανθρωπίνης φύσεως από τον ίδιο. Το λέγει αυτό ξεκάθαρα ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός: «διότι όλος ο Χριστός με ανέλαβε ολόκληρον εμένα και όλος ενώθηκε με ολόκληρον εμένα, για να μου χαρίση σε ολόκληρο την σωτηρία» (Έκθεσις… 3,6). Και τούτο διότι, κατά τον άγιο Γρηγόριο τον Θεολόγο, «αυτό που δεν προσλαμβάνεται μένει και αθεράπευτο» (Επιστολή θεολογική, 1,32).

Η διαδικασία αυτή της πνευματικής θεραπείας του ανθρώπου από τον Θεό είναι σταδιακή και περνά από τα τρία γνωστά στάδια, τα οποία επισημαίνουν οι άγιοι πατέρες. Δηλαδή, από την κάθαρση, τον φωτισμό και την θέωση. Τέλεια πνευματική θεραπεία σημαίνει να φθάση ο άνθρωπος στην ένωση με τον Θεό, στην θέωση. Η θεραπευτική επέμβαση του Θεού ξεκινά με την αποκάλυψή του στους προφήτες. Συνεχίζεται με την ενανθρώπισή του, με τα σημεία, με το πάθος, με την ανάσταση, με την ανάληψη, και ολοκληρώνεται με την Πεντηκοστή. Στο γεγονός της Πεντηκοστής υπάρχει το πλήρωμα της θεώσεως. Κατά τον άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά, αυτή η ίδια η Πεντηκοστή υπήρξε «η ανώτατη κατάσταση μιας απορρήτου και θείας ενώσεως ή θεώσεως» (Γρηγορίου του Παλαμά, Υπέρ των ιερώς ησυχαζόντων, 3,1,36).

Τότε οι απόστολοι έφθασαν στο κορυφαίο σημείο δοξασμού και θεώσεως επί της γης. Με την επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος ολοκληρωτικά έγιναν μέλη της Εκκλησίας ως Σώματος του Χριστού. Όπως παρατηρεί ο μακαριστός π. Ιωάννης Ρωμανίδης, «η θέωση στην Παλαιά Διαθήκη είχε προσωρινό χαρακτήρα, αφού δεν είχε καταργηθή ο θάνατος, ενώ η θέωση στην Καινή Διαθήκη έχει σταθερότητα λόγω της θεωθείσης ανθρωπίνης φύσεως στον Ιησού Χριστό και της νίκης επί του θανάτου… Οι προφήτες έβλεπαν το άκτιστο φως, αλλά δεν υπήρχε το σώμα του Χριστού… οι μαθηταί στη Μεταμόρφωση έβλεπαν το άκτιστο φως να προέρχεται από το σώμα του Χριστού, αλλά αυτοί βρίσκονταν έξω από το σώμα… Στην Πεντηκοστή οι απόστολοι είδαν το άκτιστο φως μέσα από του σώμα του Χριστού, αφού και οι ίδιοι αποτελούσαν πλέον μέλη του δοξασμένου σώματός του» (Μητροπολίτου Ναυπάκτου και Αγ. Βλασίου Ιεροθέου, Εμπειρική Δογματική, τ. Α’, σσ. 324 και 327).

Τελικά, με το γεγονός της Πεντηκοστής μάς δίνεται η δυνατότητα να φθάσουμε στο «καθ’ ομοίωσιν», που είναι ο τελικός και ύψιστος σκοπός της υπάρξεώς μας. Έτσι ολοκληρώνεται η πνευματική μας θεραπεία, η αναγέννησή μας. «Με το Άγιο Πνεύμα τα πάντα γίνονται στον άνθρωπο καινούργια. Τα δώρα που έλαβε η ανθρώπινη φύση του Χριστού γίνονται δικά μας δώρα. Ο άνθρωπος αναγεννάται ολόκληρος» (π. Αντωνίου Αλεβιζοπούλου, Η Ορθοδοξία μας, σ. 237).

 

Αρχιμανδρίτης Αυγουστίνος Μύρου

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Η Πεντηκοστή ως ολοκλήρωση της πνευματικής μας θεραπείας

Ορθόδοξη πίστη και ζωή στο email σας. Λάβετε πρώτοι όλες τις τελευταίες αναρτήσεις της Κοινωνίας Ορθοδοξίας:
Έχετε εγγραφεί επιτυχώς στο newsletter! Θα λάβετε email επιβεβαίωσης σε λίγα λεπτά. Παρακαλούμε, ακολουθήστε τον σύνδεσμο μέσα του για να επιβεβαιώσετε την εγγραφή. Εάν το email δεν εμφανιστεί στο γραμματοκιβώτιό σας, παρακαλούμε ελέγξτε τον φάκελο του spam.
Έχετε εγγραφεί επιτυχώς στο newsletter!
Λυπούμαστε, υπήρξε ένα σφάλμα. Παρακαλούμε, ελέγξτε το email σας.