Αλλοίμονό μας αν ο Θεός δεν ήταν μακρόθυμος, αν στην πρώτη μικροαμαρτία μάς κατακεραύνωνε μη ανεχόμενος την προσβολή της αγιότητός Του. Θα είχαμε εκλείψει όλοι προ πολλού, δηλαδή θα είχαμε εκλείψει απλώς πριν…γεννηθούμε(!) αφού γεννιόμαστε με το προπατορικό αμάρτημα.
Δεν θα υπήρχε το ανθρώπινο είδος, αφού το ανθρώπινο είδος εμπεριέχει το ανθρώπινο στοιχείο, όπου δε υπάρχει ανθρώπινο στοιχείο υπάρχει και αμαρτία. Γιατί «ποιος θα καυχηθεί ότι έχει αγνή την καρδιά; Ή ποιος θα παρρησιασθεί ότι είναι καθαρός από αμαρτίες;», ρωτάει ρητορικά ο Παροιμιαστής (20.9).
Όχι μόνο εμείς δεν θα υπήρχαμε, αλλά θα είχε εξαφανισθεί το ανθρώπινο είδος από την αρχή του, θα είχαν εξαφανισθεί αυτοί οι Πρωτόπλαστοι μόλις αμάρτησαν. Τους είχε προειδοποιήσει ο Θεός όταν τους πρόσταζε να μη φάνε από εκείνο το ορισμένο δένδρο. Τους είχε προειδοποιήσει «Την ημέρα που θα φάτε από αυτό, θα πεθάνετε οικτρά» (Γεν. 2.17). Ευτυχώς ωστόσο για μας, που εκείνο το φρικτό «θανάτω αποθανείσθε» το ερμήνευσε στον Εαυτό Του σαν θάνατο πνευματικό μόνο, όχι και φυσικό, όχι δηλαδή σαν ακαριαία ολοσχερή εξόντωση. Έτσι Του το ερμήνευσε η αγάπη Του!
Η μακροθυμία Του είναι μια βασική ιδιότητά Του, που την έχουμε απόλυτη ανάγκη οι πάντες. Μας είναι πιο πολύτιμη και ζωτική και από αυτό το ψωμί. Χωρίς ψωμί ζούμε αρκετές ημέρες, ενώ χωρίς τη μακροθυμία Του ούτε μια, μια που και μια μόνο μέρα να είναι η ζωή μας επί της γης, πάλι δεν θα ξεφύγουμε από ρύπο αμαρτίας (Ιώβ 14.4-5), από τα πονηρά δίχτυα της – πονηρά ως υφασμένα και στημένα από τον πονηρό διάβολο, αλλά και ως πρόξενα πόνου και οδύνης στην κατάληξη αντί της ηδονής τους στην αρχή.
Η θεία μακροθυμία δεν είναι μια αφηρημένη έννοια, κάτι το αόριστο που το διαισθανόμαστε μόνο και το διακρίνουμε με τα ψυχικά μάτια μόνο. Τη ζήσαμε «πρακτικά», την ψηλαφήσαμε με τις αισθήσεις μας. Την είδε ο άνθρωπος καθαρά και επανειλημμένα στον Υιό του ανθρώπου και Υιό του Θεού.
Θεός όντας, αποκλήθηκε δαιμονισμένος (Ιω. 7.20· 8.48-52)· άσπιλος, θεωρήθηκε «φάγος και οινοπότης» και αμαρτωλός ως «φίλος τελωνών και αμαρτωλών» (Λουκ. 7.34)· απαθής, έπαθε πάθη· αθάνατος, θανατώθηκε.
Από μας μένει να προσπέφτουμε, να παρακαλούμε τον Μακρόθυμο και να ικετεύουμε για παράταση και διορία· και ύστερα ν’ αγωνιζόμαστε προς διόρθωση και προς ευαρέστησή Του στο διάστημα της ζωής που μας χαρίζει. Κάμπτει την αγαθότητά Του η δέησή μας, αρκεί να συνοδεύεται από έργα.
Ένα δε από τα πρώτιστα έργα είναι η ανοχή και η αγάπη προς τον αδελφό μας. Καθoριστικός και αναντικατάστατος και απαραίτητος παράγων είναι να συγχωρούμε τον αδελφό, το «άφες ημίν τα οφειλήματα ημών, ως και ημείς αφίεμεν τοις οφειλέταις ημών» (Ματθ. 6.12).
Η μακροθυμία άλλωστε στην πράξη του Θεανθρώπου μάς δεσμεύει. Εξυβρίσθηκε, υποτιμήθηκε, μειώθηκε και έπαθε «υπολιμπάνων υπογραμμόν» για να βαδίσουμε στα ίχνη Του, καθώς τονίζει ο Πέτρος (Α’ Πέτρ. 2.21).
Μακροθυμούσε τότε ο Λυτρωτής για τους σταυρωτές Τους, αλλά και για όλους. Και σήμερα επίσης μακροθυμεί. Τέσσερα-πέντε δισεκατομμύρια γηγενείς βαρύνουν τον πλανήτη μας. Πόσοι από αυτούς είναι δίκαιοι τέλειοι και τους περιττεύει η μακροθυμία του Θεού; Ελάχιστοι. Για την ολότητα σχεδόν της υφηλίου μακροθυμεί…
Έπρεπε να Του είχαμε παραδοθεί, γιατί είναι ο δημιουργός μας, ο κυβερνήτης μας, ο προνοητής μας. Θα περίμενε δε κανείς να Του είχαμε παραδοθεί άλλη μια φορά – και κυρίως – γιατί μας ανέπλασε και μας ξαναζωοποίησε αφού είχαμε νεκρωθεί από την αμαρτία. Επιπλέον μας ανέπλασε με τρόπο που δεν ίσχυε να φαντασθεί ανθρώπινος νους, δηλαδή δια της σταυρικής «οικονομίας».
Και εμείς έπειτα από μια τέτοια αγάπη και μακροθυμία αδιαφορούμε… Ας λάβουμε επιτέλους σοβαρά υπ’ όψη και ας ακούσουμε τον κορυφαίο Πέτρο πάλι που μας φωνάζει: «Διο αγαπητοί… την του Κυρίου ημών μακροθυμίαν σωτηρίαν ηγείσθε» (Β’ Πέτρ. 3.14-15).
Ω Κύριε, «παράτεινε το έλεός Σου σ’ όσους Σε γνωρίζουν» (Ψαλμ. 35.11 – Δοξολογία). Αμήν!
Ιερομόναχος Ιουστίνος
