Ο πρώτος λόγος της αδυναμίας της πίστεώς μας είναι ένας: Η αύξηση της ανομίας στους ανθρώπους. Η πίστη ελαττώθηκε κυρίως από τις παρακάτω αμαρτίες: Από την υπερηφάνεια, την εμπιστοσύνη των ανθρώπων στην λογική τους, από την οποία γεννιούνται οι αιρέσεις, η παρακοή στον λόγο του Ευαγγελίου και στους ποιμένες της Εκκλησίας, η αποξένωση των χριστιανών από την Εκκλησία, η έλλειψη ενάρετων ποιμένων, η μέθη, η ασωτία κλπ. Αυτή την αλήθεια μας την λέγει ο ίδιος ο Κύριος μας, όταν λέγει: «Και δια το πληθυνθήναι την ανομίαν ψυγήσεται η αγάπη των πολλών» (Ματθ. 24:12).
Οι χριστιανοί που διασπάσθηκαν οριστικά από την Εκκλησία, εναντιώνονται στα ορθόδοξα και αποστολικά δόγματα της πίστεώς μας και δημιούργησαν μία πλανεμένη περί πίστεως διδασκαλία, αυτοί ονομάζονται αιρετικοί. Οι αιρέσεις στην Εκκλησία υπήρχαν και από την αρχή ακόμη της κηρύξεως του Ευαγγελίου στον κόσμο και θα υπάρχουν μέχρι τη συντέλεια των αιώνων.
Οι άνθρωποι γενικά, συνεχώς εγκαταλείπουν την Εκκλησία και πέφτουν στις αιρέσεις, εξαιτίας των επομένων περιπτώσεων:
Από την άγνοια, δηλαδή από την έλλειψη της γνώσεως του λόγου του Θεού, της Ιεράς Παραδόσεως και της διδασκαλίας των Αγίων Πατέρων, από την απάτη του διαβόλου, ο οποίος «περιπατεί ως λέων ζητών τίνα καταπίη» (Α’ Πέτρ. 5:8), και κατορθώνει να ξεγελά πολλούς χριστιανούς με τα πάθη, με την αυτοπεποίθηση, με την απιστία κλπ.
Από την υπερηφάνεια, η οποία δημιούργησε τις περισσότερες αιρέσεις και σχίσματα στην όλη ιστορία της χριστιανικής Εκκλησίας με αποτέλεσμα να διαιρεθεί το μυστικό Σώμα του Χριστού.
Από την απόλαυση εκ των σαρκικών παθών, όπως: από την μέθη, την ακολασία, το διαζύγιο, τις εκτρώσεις, την οικογενειακή ακαταστασία κλπ.
Κατόπιν, από την έλλειψη αφοσιωμένων λειτουργών στην Εκκλησία του Χριστού· από την έλλειψη κατηχητικών μαθημάτων, από το ακατανόητο της ορθοδόξου πίστεως από τους πιστούς, από την επαναστατική φύση μερικών χριστιανών, από την έλλειψη εκκλησιαστικών βιβλίων και προσευχηταρίων, από την έλλειψη υποδειγματικής ζωής των ιερέων, από την έλλειψη πνευματικής εμπειρίας, πραότητας, επιμονής και ειδικεύσεως στην ποιμαντική των ιερέων κλπ.
Ο πολλαπλασιασμός των αιρέσεων και ψευδοπροφητών, ιδιαίτερα στον παρόντα καιρό, είναι σίγουρα και ένα αποκαλυπτικό σημείο της συντέλειας του κόσμου. Αυτήν την αλήθεια μας την φανερώνει ο ίδιος ο Κύριος, ο οποίος μιλώντας για την Δευτέρα Παρουσία Του στην γη, λέγει τα εξής: «Και πολλοί ψευδοπροφήται εγερθήσονται και πλανήσουσι πολλούς…».
Από το βιβλίο: Πνευματικοί Διάλογοι με Ρουμάνους πατέρες. Εκδ. Ορθόδοξος Κυψέλη, Θεσσαλονίκη 1980 (§ 272).
