Την ημέρα αυτή τελούμε τη μνήμη όλων των αγίων, ανδρών και γυναικών, που έλαμψαν κατά καιρούς στην άσκηση.
Οι θεοφόροι Πατέρες, αφού βαθμιαία μας παιδαγώγησαν με τις προηγούμενες εορτές και μας ετοίμασαν για το στάδιο της νηστείας και μας απομάκρυναν από την τρυφή και τον κορεσμό, και μας κατάρτισαν με τον φόβο της μέλλουσας κρίσης, και με την εβδομάδα της Τυροφάγου μας προκαθάρισαν όπως έπρεπε, τώρα βάζουν μπροστά μας όλους όσους έζησαν οσιακά και με πολλούς κόπους, άνδρες και γυναίκες, ώστε με τη μνήμη αυτών και των αγώνων τους να μας κάνουν πιο εύρωστους για το στάδιο της νηστείας, καθώς θα έχουμε τους βίους τους πρότυπο και οδηγό, και αφού επισύρουμε τη συμμαχία και τη βοήθειά τους να αρχίσουμε τους πνευματικούς αγώνες, αναλογιζόμενοι ότι και εκείνοι ήταν άνθρωποι, όπως και εμείς.
Όπως δηλαδή οι στρατηγοί, όταν τα στρατεύματά τους παραταχθούν το ένα απέναντι στο άλλο, ο καθένας μιλά προς το δικό του αναφέροντας παλιά παραδείγματα ανδρών που αρίστευσαν στη μάχη και έδειξαν μεγάλη ανδρεία και με αυτά ενθουσιάζει τους στρατιώτες, και αυτοί ενδυναμώνονται με την ελπίδα της νίκης και μπαίνουν ολόψυχα στον πόλεμο, έτσι τώρα κάνουν σοφά και οι θεοφόροι Πατέρες. Εμψυχώνουν δηλαδή για τους πνευματικούς αγώνες και τον άνδρα και τη γυναίκα με το παράδειγμα των Οσίων και έτσι μας οδηγούν στο στάδιο της νηστείας, ώστε έχοντας μπροστά μας τη ζωή τους ως εξαίρετο πρότυπο, να εργαζόμαστε τις πολλές και διάφορες αρετές, όπως μπορεί ο καθένας. Κυρίως όμως να επιδιώκουμε την αγάπη και την αποχή από άσεμνα έργα και πράξεις που γίνεται με σύνεση, όπως και την ίδια τη νηστεία, όχι δηλαδή μόνο των φαγητών, αλλά και της γλώσσας και του θυμού και των ματιών, και γενικά το να σταματήσουμε και να μείνουμε μακριά από κάθε κακό.
Γι’ αυτή λοιπόν την αιτία οι άγιοι Πατέρες έβαλαν εδώ αυτή τη μνήμη όλων των Οσίων, προβάλλοντας αυτούς που ευαρέστησαν στον Θεό με τη νηστεία και άλλα καλά έργα, και με το παράδειγμά τους παρακινώντας μας για το στάδιο των αρετών και τη γενναία μάχη κατά των παθών και των δαιμόνων. Σαν να λένε δηλαδή ότι, αν και εμείς δείξουμε την ίδια με αυτούς επιμέλεια, τίποτε δεν μας εμποδίζει να κατορθώσουμε όσα και αυτοί κατόρθωσαν και να αξιωθούμε τα ίδια βραβεία, διότι άνθρωποι ήταν και αυτοί, όπως και εμείς.
Για την Τυροφάγο τώρα λένε μερικοί ότι την όρισε ο βασιλιάς Ηράκλειος. Καθώς δηλαδή έξι χρόνια πολεμούσε εναντίον του Χοσρόη και των Περσών, έταξε στον Θεό, αν τους νικήσει, να αλλάξει αυτή την εβδομάδα και να την κάνει κάτι ενδιάμεσο, ανάμεσα στην τρυφή και τη νηστεία, όπως και έκανε.
Αλλά πέρα από αυτό το γεγονός, εγώ νομίζω ότι και αυτή την εβδομάδα την επινόησαν οι άγιοι Πατέρες ως κάποια προκάθαρση, για να μη δυσκολευτούμε περνώντας από την κρεοφαγία και την πολυφαγία στην άκρα ασιτία, πράγμα που μπορεί να βλάψει και την υγεία μας, αλλά απομακρυνόμενοι λίγο-λίγο από τα παχιά και ευχάριστα φαγητά, σαν ατίθασα άλογα, με τη μειωμένη τροφή να δεχτούμε το χαλινάρι της νηστείας. Όπως έκαναν δηλαδή στην ψυχή με τις παραβολές, έτσι μηχανεύθηκαν και για το σώμα, κόβοντας σιγά-σιγά τα εμπόδια της νηστείας.
Με τις πρεσβείες όλων των Οσίων σου, Χριστέ ο Θεός, ελέησέ μας. Αμήν.
Διασκευή για την Κ.Ο. του κειμένου του Τρωδίου με τη βοήθεια και της μετάφρασης του αγίου Αθανασίου του Παρίου που περιέχεται στο βιβλίο Νέον Λειμωνάριον, Βενετία 1819, σελ. 277.
