Ο άνθρωπος έχει την τάση να μιμείται, να πράττει και να ενεργεί όπως βλέπει τους άλλους να ενεργούν. Η τάση αυτή είναι δυνατόν να αποβεί προς ωφέλεια ή βλάβη του, ανάλογα με τα πρόσωπα που θεωρεί ως πρότυπα και προσπαθεί να μιμηθεί. Είναι λοιπόν ανάγκη να υπάρχουν τέλεια, ηθικά πρότυπα. Και να, ο Παύλος προβάλλει ως πρότυπο τον εαυτό του: «Μιμηταί μου γίνεσθε». Αλλά και ο Παύλος είχε το πρότυπό του, τον Χριστό. Γι’ αυτό λέει αλλού: «Μιμηταί μου γίνεσθε, καθώς καγώ Χριστού» (Α’ Κορ. 11:1).
Το πρώτο λοιπόν και τέλειο πρότυπο που καλούμαστε να μιμηθούμε είναι ο Ιησούς Χριστός. Εκείνος ως άνθρωπος υπήρξε τέλεια ηθική προσωπικότητα. Τήρησε πιστά όλες τις εντολές του Θεού. Δεν παρασύρθηκε από τους πειρασμούς του πονηρού, δεν διέπραξε αμαρτία. «Αμαρτίαν ουκ εποίησεν, ουδέ ευρέθη δόλος εν τω στόματι αυτού» (Α’ Πέτρ. 2:22). Και όχι μόνο απέφυγε το κακό, αλλά και έπραξε το αγαθό. «Διήλθεν ευεργετών και ιώμενος πάντας» (Πραξ. 10:38). Όλη η ζωή του ήταν διαρκής ευεργεσία. Γι’ αυτό ο απόστολος Πέτρος λέει ότι ο Χριστός μάς άφησε «υπογραμμόν ίνα επακολουθήσητε τοις ίχνεσιν αυτού» (Α’ Πέτρ. 2:21).
Αλλά λένε πολλοί: Εκείνος δεν ήταν μόνο άνθρωπος, αλλά και Θεός, και χάρις στη θεϊκή του δύναμη κατόρθωσε να διατηρηθεί και ως άνθρωπος τελείως καθαρός από ηθική πλευρά. Εμείς είμαστε άνθρωποι με ατέλειες και αδυναμίες. Πώς θα κατορθώσουμε να τον μιμηθούμε; Αδύνατον. Να όμως που υπήρξαν και άνθρωποι που τον μιμήθηκαν: ο Παύλος, οι άλλοι απόστολοι, οι μάρτυρες, οι όσιοι, και γενικά όλοι οι άγιοι. Αγωνίσθηκαν με σθένος κατά της αμαρτίας· αντιτάχθηκαν στους πειρασμούς και τις επιθέσεις του πονηρού· δεν παρασύρθηκαν από το αμαρτωλό περιβάλλον, δεν αφομοιώθηκαν προς αυτό. Και δεν ήταν θεοί, αλλά άνθρωποι όμοιοί μας.
Δεν είναι λοιπόν αδύνατη η μίμηση του Χριστού· αρκεί να υπάρχει από μέρους μας η σταθερή θέληση. Εξάλλου ο Χριστός γνωρίζει τις αδυναμίες μας και είναι συγκαταβατικός απέναντί μας· και όχι μόνο αυτό, αλλά και μας ενισχύει με την δύναμή του και την χάρη των μυστηρίων, και συγχωρεί τις αμαρτίες μας όταν ειλικρινά μετανοούμε γι’ αυτές. Χάρις στην παντοδύναμη βοήθειά του μπορούμε να λέμε μαζί με τον Παύλο: «Πάντα ισχύω εν τω ενδυναμούντι με Χριστώ» (Φιλιπ. 4:13).
Σε κάθε εποχή είναι αναγκαία και χρήσιμα τα τέλεια πρότυπα· ιδιαιτέρως όμως είναι αναγκαία στην εποχή μας, στην οποία το κακό και η διαφθορά πλεονάζουν και σαν άγρια θάλασσα παρασύρουν πολλούς στην αμαρτία. Ποιους όμως θεωρούμε συνήθως ως πρότυπα; Οι μεν νέοι τους ηθοποιούς, τους τραγουδιστές, τους ποδοσφαιριστές, οι δε ενήλικοι τους επιτυχημένους επιστήμονες ή επιχειρηματίες. Και δεν αποκλείεται βέβαια να υπάρχουν και μεταξύ αυτών προσωπικότητες άξιες για μίμηση. Δεν δικαιολογείται όμως η τυφλή και άκριτη μίμησή τους. Το πρώτιστο και βασικό είναι να αναζητούμε ηθικά πρότυπα τέλεια: και τέτοια είναι ο Χριστός και οι άγιοι. Η μίμησή τους κάνει τον άνθρωπο αληθινό άνθρωπο, άξιο της εκτιμήσεως, του σεβασμού και της αγάπης των συναθρώπων του, προπαντός δε άξιο της αγάπης του Θεού και των αιωνίων αγαθών, «α ητοίμασεν ο Θεός τοις αγαπώσιν αυτόν» (Α’ Κορ. 2:10).
Από το βιβλίο: Πρωτοπρεσβ. Κωνσταντίνου Παπαγιάννη (†), ΟΜΙΛΙΕΣ ΣΤΑ ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΑ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΚΥΡΙΑΚΩΝ. Εκδόσεις «Το Περιβόλι της Παναγίας», Θεσσαλονίκη 2024, σελ. 151.
