Αφού τόσο μεγάλο αγαθό είναι η Εκκλησία, θα έπρεπε αν ήταν δυνατό, κάθε μέρα, κάθε πρωί και βράδυ να εκκλησιαζόμαστε. Θα έπρεπε κάθε φορά που χτυπά η καμπάνα να τρέχουμε στο ναό του Θεού «ως η έλαφος επί τας πηγάς των υδάτων» (Ψαλμ. 41:1). Κι αν ακόμα, όπως είπε κάποιος, υπήρχε μόνο ένας ναός σ’ ολόκληρο τον κόσμο, θα έπρεπε όλοι οι Χριστιανοί να συρρέουν εκεί απ’ όλα τα μέρη της γης, για να λατρεύσουν το Θεό και να κοινωνήσουν το Σώμα και το Αίμα του Χριστού. Και όπως οι Μάγοι ταξίδεψαν χιλιάδες χιλιόμετρα για να δουν και να προσκυνήσουν το Θείο Βρέφος, έτσι και οι χριστιανοί θα έπρεπε να είναι έτοιμοι να υποβληθούν σε κάθε είδους θυσία και ταλαιπωρία προκειμένου να βρεθούν στο ναό του Υψίστου που σαν άλλη Βηθλεέμ φιλοξενεί τον Θεάνθρωπο Χριστό.
Παρ’ όλα αυτά, οι περισσότεροι χριστιανοί σήμερα δεν εκκλησιάζονται τακτικά. Δεν αισθάνονται την ανάγκη να περπατήσουν λίγα βήματα και να βρεθούν στον οίκο του Θεού και να τον λατρεύσουν. Άλλοι τρέχουν σε ταξίδια και εκδρομές, άλλοι εργάζονται για να κερδίσουν περισσότερα χρήματα, και οι πιο πολλοί κοιμούνται σαν ναρκωμένοι.
Αν ρωτήσεις όλους αυτούς γιατί δεν εκκλησιάζονται, θα πάρεις διάφορες απαντήσεις, που είναι μάλλον δικαιολογίες της αδιαφορίας τους και «προφάσεις εν αμαρτίαις» (Ψαλμ. 140:4).
Ας δούμε μερικές απ’ αυτές.
- «Προσεύχομαι μόνος στο σπίτι»
Ναι. Μπορείς να προσευχηθείς και στο σπίτι σου. Αλλά η ατομική προσευχή δεν έχει τη δύναμη που έχει η προσευχή του συνόλου των πιστών με τους ιερείς. Άλλο είναι να ζητήσει ένας χωρικός κάτι από το νομάρχη και άλλο να έλθει όλο το χωριό με τον πρόεδρο και να το ζητήσουν.
«Θέλεις να μάθεις πόση είναι η δύναμη της προσευχής που γίνεται στην Εκκλησία; Κάποτε ο απόστολος Πέτρος ήταν δεμένος στη φυλακή με αλυσίδες. Η Εκκλησία όμως των Ιεροσολύμων προσευχόταν συνεχώς και με θερμότητα για τη διάσωσή του. Και η προσευχή τους τον ελευθέρωσε. Τι πιο δυνατό, λοιπόν, υπάρχει από την κοινή προσευχή, αφού ωφέλησε κι αυτόν ακόμα τον στύλο και τον πύργο της Εκκλησίας, τον απόστολο Πέτρο;» (ιερός Χρυσόστομος).
- «Παρακολουθώ τη Θ. Λειτουργία από το ραδιόφωνο ή την τηλεόραση»
Μπορεί να την παρακολουθείς αλλά η χάρη και η ευλογία δεν μεταδίδονται από την άψυχη συσκευή. Μόνο αυτοί που είναι άρρωστοι ή εργάζονται εξ ανάγκης δικαιολογούνται.
- «Όλη την εβδομάδα κουράζομαι και την Κυριακή θέλω να ξεκουραστώ»
Όσο όμως απαραίτητος κι αν είναι ο ύπνος, δεν αξίζει περισσότερο από την ευλογία του Θεού. Μπορεί εξάλλου να ξεκουραστείς και το απόγευμα.
- «Πρέπει να εργάζομαι και την Κυριακή· έχω υποχρεώσεις»
Εδώ ακούμε το αντίθετο επιχείρημα. Αντί για ανάπαυση την Κυριακή, προσθέτει κι άλλη εργασία, χωρίς να υπολογίζει τα όρια της αντοχής του και τη ζημιά που θα προκαλέσει στην υγεία του.
«Ποια όμως εργασία είναι ανώτερη από τη Θεία Λειτουργία; Ποια συνάντηση είναι πιο ωφέλιμη από τη συνάντηση με το Θεό; Εξάλλου εφτά ημέρες έχει η εβδομάδα· αυτές τις εφτά ημέρες τις μοιράστηκε ο Θεός μαζί μας· και δεν έδωσε στον εαυτό του το περισσότερο και σε μας το λιγότερο, αλλά σε μένα έδωσε έξι, ενώ για τον εαυτό του άφησε μία. Και όμως· αρπάζεις και την ημέρα αυτή, που είναι του Θεού, όπως αυτοί που κλέβουν ιερά χρήματα, και τη χρησιμοποιείς για υλικά πράγματα. Και, επιτέλους, δεν σου λέω να προσφέρεις όλη την ημέρα, αλλά μόνο δύο ώρες. Δάνεισε δύο ώρες στο Θεό, και θα μαζέψεις στο σπίτι σου κέρδος χιλίων ημερών. Διαφορετικά, πρόσεξε μήπως χάσεις τους κόπους ολόκληρων ετών» (ιερός Χρυσόστομος).
- «Έχω πένθος και για σαράντα ημέρες δεν κάνει να πάω στην Εκκλησία»
Το έθιμο αυτό είναι έξω από κάθε λογική. Είναι καθαρά σατανικό και πρέπει να ξεριζωθεί. Διότι τότε κυρίως πρέπει να πηγαίνει στην Εκκλησία ο χριστιανός, ει δυνατόν και κάθε μέρα, για να βρει παρηγοριά και ανακούφιση, αλλά και για να ωφελήσει περισσότερο την ψυχή του κεκοιμημένου.
Αυτά και άλλα πολλά μπορεί ν’ ακούσει κανείς απ’ αυτούς που δεν εκκλησιάζονται. Ένας όμως που θέλει να εκκλησιαστεί, όλα τα ξεπερνά. Οι χριστιανοί στα χρόνια των διωγμών, στα χρόνια της τουρκοκρατίας, αλλά και πρόσφατα, σε χώρες αθεϊστικών καθεστώτων, με κίνδυνο της ζωής τους, πήγαιναν κρυφά στις κατακόμβες, και στους χώρους λατρείας, για να προσευχηθούν. Αδελφοί μας που ζουν στο εξωτερικό διανύουν δεκάδες και εκατοντάδες χιλιόμετρα κάθε Κυριακή για να εκκλησιαστούν σε ορθόδοξο ναό. Γέροντες και γριές 80 και 90 ετών, με τρεμάμενα πόδια, έρχονται κάθε Κυριακή στην Εκκλησία.
Τι απολογία θα δώσουμε στο Θεό όταν έχουμε την υγεία μας, όταν έχουμε την Εκκλησία δίπλα μας, όταν ζούμε σε ελεύθερο κράτος, και δεν εκκλησιαζόμαστε;
Από το τεύχος: Αρχιμ. Επιφανίου Χατζηγιάγκου, “Θέματα πνευματικής οικοδομής”. Εκδόσεις Ορθόδοξος Κυψέλη, σελ. 11.
