Έχω την ταπεινή γνώμη ότι πρέπει να αρχίσουμε βασικά από το τι είναι η πίστη μας. Νομίζω ότι δεν ξέρουμε τι πιστεύουμε – δεν ξέρω αν εξαιρείται κανείς· χωλαίνουμε πάρα πολύ στο θέμα της πίστεως, πιστεύουμε απλώς θεωρητικά. Δεν μπορεί να αποδοκιμάσει ή να απορρίψει κανείς την ύπαρξη του Θεού. Ο Θεός υπάρχει ούτως ή άλλως· αυτό το δέχονται οι περισσότεροι. Νομίζω όμως ότι λίγο τα θαλασσώνουμε, όσον αφορά την πίστη με την έννοια της αναφοράς, της εμπιστοσύνης μας στον Θεό και της ανάθεσης της ζωής μας στα χέρια και στη χάρη του Θεού.
Πρώτα, νομίζω, πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι ο Θεός είναι ο δημιουργός μας, ο πλάστης μας, και εμείς είμαστε τα πλάσματά του. Και ένας Πατέρας-δημιουργός σε καμιά περίπτωση δεν θα εγκαταλείψει τα πλάσματά του. Αυτό, νομίζω, δεν το έχουμε συνειδητοποιήσει, γι’ αυτό και έχουμε μέσα μας πάρα πολύ μεγάλο άγχος, πολύ μεγάλο προβληματισμό, πολύ μεγάλη ανησυχία, δεν ξέρουμε τι πιστεύουμε, και αναρωτιόμαστε: «Τι θα γίνει, πώς θα γίνει, πώς θα τα βγάλουμε πέρα;», σε όλα τα θέματα και σε όλα τα επίπεδα. Εδώ ακριβώς κάνουμε το μεγάλο λάθος, που είναι η έλλειψη της πίστεως εκ μέρους μας. Δεν πιστεύουμε δηλαδή ότι ο Θεός μας είναι Θεός αγάπης, είναι Θεός που ασχολείται με το πλάσμα του τον άνθρωπο και θέλει πάρα πολύ να τον βοηθήσει, θέλει πάρα πολύ να τον θεραπεύσει.
Η ψυχή μας είναι πολύ άρρωστη – δεν ξέρω κατά πόσο το έχουμε συνειδητοποιήσει όλοι· θέλει θεραπεία, χρειάζεται να γιατρευτεί. Και ενώ έπρεπε να στρέψουμε όλα τα δυνατά μας, όλη τη δραστηριότητά μας προς αυτή την κατεύθυνση, πώς δηλαδή θα θεραπευτεί η ψυχή μας, το ξεχνούμε αυτό τελείως και σαν να μη μας νοιάζει, σαν να μη μας απασχολεί η άλλη ζωή. Ξέρετε, αν μας απασχολούσε, πόσο θα μπορούσαμε και σ’ αυτή τη ζωή να είμαστε συμφιλιωμένοι και πάρα πολύ τακτοποιημένοι, ακόμη και έτσι όπως είμαστε, μέσα στις δυσκολίες, μέσα στους πειρασμούς, μέσα στα βάσανά μας; Θα είχαν άλλο νόημα τότε όλα αυτά τα μη ευχάριστα και τα μη καλά που συμβαίνουν.
Δυστυχώς, από ό,τι έχουμε εντοπίσει, όλο αυτό το κοσμικό πνεύμα που διαχέεται σε όλη την ατμόσφαιρα και σε όλα τα επίπεδα των ανθρώπων, είναι αυτό το πνεύμα του βολέματος, το πώς δηλαδή θα περάσουμε καλά. Αν εξετάσετε, θα δείτε ότι όλο το σκεπτικό μας, όλες οι ενέργειές μας έχουν κέντρο την ευχαρίστηση. Και κάθε αμαρτία είναι ευχαρίστηση. Να το ξέρετε.
Και για να κλείσουμε το θέμα της πίστεως (ή μάλλον για να το αρχίσουμε), ναι, δεν πιστεύουμε αληθινά, γιατί – έχω την ταπεινή γνώμη – δεν έχουμε συνειδητοποιήσει πόση αμαρτία έχουμε μέσα μας, πόση αχρειότητα και πόση αμαρτωλότητα υπάρχει στην ψυχή μας. Αν το είχαμε συνειδητοποιήσει αυτό, αν γνωρίζαμε δηλαδή τι κακό έκανε μέσα στην ψυχή μας η αμαρτία, και ότι όλες αυτές οι εκδηλώσεις είναι απόρροια και συνέπεια αυτής της αμαρτωλής καταστάσεως, τότε θα πιανόμασταν λίγο από τον Θεό, καθώς θα βλέπαμε ότι δεν μπορούμε μόνοι μας να τα βγάλουμε πέρα.
Κάτι πρέπει να κάνουμε, και αυτό είναι να εμπιστευτούμε απολύτως την αγάπη του Θεού. Αν το κάναμε αυτό, θα γνωρίζαμε πολύ καλά ότι ο Θεός είναι αγάπη. Αλλά καθώς δεν μας απασχολεί αυτό το θέμα, όλα τα παθαίνουμε, γιατί επικεντρώνουμε το πρόβλημα έξω από τον εαυτό μας· εμείς είμαστε τελείως ανεύθυνοι και όλα τα προβλήματα μας τα προκαλούν κάποιοι άλλοι. Όλοι φταίνε εκτός από μας· το έχετε εντοπίσει αυτό; Εγώ προσωπικά δεν βρήκα ακόμη άνθρωπο να ομολογεί το λάθος του και να αναλαμβάνει την ευθύνη των πράξεών του και των λόγων του· πάντα φταίει κάποιος άλλος. «Αν δεν με τσιγκλούσε ο άλλος, αν δεν με πείραζε ο άλλος, αν δεν μου έλεγε αυτόν τον λόγο ο άλλος, εγώ δεν είχα κανένα λόγο ούτε να ερεθιστώ ούτε να εκνευριστώ ούτε, τέλος πάντων, να συμπεριφερθώ όπως συμπεριφέρθηκα».
Χωρίς να το καταλαβαίνει κανείς, ζει μέσα σε μια μόνιμη αυτοδικαίωση, προσπαθεί δηλαδή τον εαυτό του να τον έχει πάνω από τους άλλους, ότι αυτός είναι τελείως άμεμπτος, και όλο το κακό προέρχεται από τους άλλους. Έχουμε δηλαδή την εντύπωση ότι, αν έλειπαν οι άλλοι, εμείς θα ήμασταν πάρα πολύ καλοί άνθρωποι, δεν θα είχαμε κανένα πρόβλημα· και δεν καταλαβαίνουμε ότι ευτυχώς που υπάρχουν οι άλλοι και είναι αυτοί που, καθώς μας ανακαλούν στην τάξη, μας ταρακουνούν και καταλαβαίνουμε ότι κάτι δεν πάει καλά μέσα μας.
Από το βιβλίο: Φιλοθέης μοναχής, Προσεγγίζοντας τη διδαχή του πατρός Συμεών. Συνάξεις κυριών. Πανόραμα Θεσσαλονίκης 2016, σελ. 59 (αποσπάσματα).
