Διδαχή για το πάθος της πλεονεξίας και κενοδοξίας
Σε παρακαλώ, παιδί μου, φύλαττε τον εαυτό σου με τη βοήθεια του Θεού κατ’ αρχήν από όλα τα πάθη, αλλά προπάντων από την πλεονεξία και την κενοδοξία, οι οποίες είναι πόρνες που διαπράττουν κάθε πορνεία. Η μεν πλεονεξία ονομάστηκε ειδωλολατρία από τον άγιο απόστολο (Κολ. 3:5), γιατί καταργεί και αυτή τη θεοσέβεια· είναι, δηλαδή, η φύσις και τα διακριτικά της τέτοια· κάθε τι πάνω από τη φύση του και ό,τι δεν αρμόζει σε κάποιον, αν το επιθυμεί ή αν το πράττει, είναι πλεονεξία· όπως π.χ. πλούτος, δόξα, εξουσία, πρωτείο, φαγητό, πιοτό και για να πούμε απλά ό,τι επιθυμεί κανείς, που δεν του ανήκει, είναι πλεονεξία. Και γυναίκα αν έχει και επιθυμεί άλλη είναι πλεονεξία· και στα πνευματικά, αν κανείς επιδιώκει αρετές και τις σφετερίζεται για τον εαυτό του, παρά την αξία και την εργασία του, είναι πλεονεξία. Ερεύνησε τη φύση της και θα βρεις τους ανθρώπους σε κάθε περίπτωση να ποθούν το περισσότερο. Γιατί ο Θεός ενέβαλε κατά φυσικό τρόπο σε κάθε λογική φύση, ορατή και αόρατη, να επιθυμεί το παραπάνω για να διαφαίνεται η ατέλεια και η έλλειψη όλων των πραγμάτων. Γιατί μόνον ο Θεός είναι παντέλειος και ανενδεής, που καθόλου δεν χρειάζεται απολύτως τίποτε ούτε επιθυμεί, γιατί σ’ Αυτόν όλα ανήκουν και όλα Αυτός τα δημιούργησε και όχι γιατί τα χρειαζόταν, γιατί είναι πλήρης και παντέλειος και τίποτε δεν έχει ανάγκη, αλλά προς δόξαν Αυτού, γι’ αυτό βλέπουμε και την αόρατη και την ορατή κτίση να ποθεί το περισσότερο από ό,τι έχει.
Λοιπόν το να επιδιώκουμε το περισσότερο ή να επιθυμούμε το καλύτερο ή το χειρότερο έγκειται στην προαίρεσή μας. Επομένως αυτός που, παρά την αξία του από παραλογισμό πεθύμησε το περισσότερο και θέλοντας να γίνει Θεός, ύψωσε τον τράχηλο ενώπιον του Κυρίου Παντοκράτορος εξακοντίσθηκε από τα ύψη του ουρανού κάτω αν και ήταν ασώματος. Αλλά και τους πρωτόπλαστους εκσφενδόνισε το ίδιο πάθος πλεονεξίας, αυτό της ισοθεΐας, αφού δηλαδή με την προαίρεσή τους και με τη θέλησή τους οδηγήθηκαν απ’ αυτόν στην έπαρση, (γιατί το ακούσιο δεν ισχύει) και έτσι αφού υποτάχτηκαν στην πλεονεξία της βρώσεως έπεσαν στην παράβαση· όπως δηλαδή, βασιλεύοντας πάνω στη γη πλεονέκτησαν και παρά την αξία τους θέλησαν να βασιλεύσουν και στον ουρανό, ποθώντας να γίνουν Θεοί, έτσι αν και εξουσίαζαν όλα τα φυτά στον παράδεισο, ένα μόνο θέλησαν πλεονεκτικά να κυριαρχήσουν παρά την εντολή και αλλοτριώθηκαν από τη δική τους αξία εξ αιτίας της πλεονεξίας και της αγνωμοσύνης των. Γιατί τρεις τάξεις πραγμάτων υπάρχουν ως προς την επιθυμία του περισσότερου· το πέραν του δέοντος, αυτό είναι πλεονεξία· το σύμφωνα με τις ανάγκες μας, αυτό είναι φυσικό· και το να επιθυμεί κανείς το λιγότερο, ενώ μπορεί να επιδιώξει το μεγαλύτερο και ενδοξότερο, αυτό είναι αρετή και ταπείνωση.
Και αυτά για την πλεονεξία. Η δε κενοδοξία γέννησε την πορνεία και όλη τη λαγνεία και μανία της σάρκας· και δεν καταπορνεύει μόνον τα πρόσκαιρα και σαρκικά, αλλά πολύ περισσότερο τα πνευματικά. Φθάνει δηλαδή, μέχρι την αγιωσύνη και τη δικαιοσύνη, ώστε να τις καταρρακώσει με αυτή την υπερβολή της προβολής. Είναι καλό επομένως και ευσεβές και φιλόθεο να αποκτήσει κανείς την ταπεινοφροσύνη με όση δύναμη έχει. Αυτή να αποκτήσεις, παιδί μου, και το να μην κρίνεις κανένα σε τίποτε· γιατί αυτές οι δύο αρετές και πάνω από όλες η αγάπη προς το Θεό και τον πλησίον υπερίπτανται πάνω από όλες τις παγίδες του εχθρού και καθόλου δεν τον αγγίζουν. Να συνεχίζεις, παιδί μου, με όση δύναμη έχεις στην εκκλησία του Θεού με κάθε ησυχία και ευλάβεια, διότι είναι καλό να υπηρετούμε την μητέρα με κάθε φόβο και επιείκεια, δηλαδή την εκκλησία του Θεού, από την οποία πηγάζει κάθε χάρις για μας και μας αναδεικνύει κληρονόμους της αιώνιας ζωής.
Από το βιβλίο: Ο όσιος Γεώργιος ο Χοζεβίτης. Έκδοση «Ενωμένη Ρωμηοσύνη» 2016, σελ. 103.
