Αυτός ο πολύ ξακουστός και θείος άνδρας, ο Ιωαννίκιος, καταγόταν από την επαρχία της Βιθυνίας. Σ’ αυτή την επαρχία υπήρχε ένα χωριό που το έλεγαν Τα Μαρυκάτου, όπου και γεννήθηκε. Ο πατέρας του ονομαζόταν Μυριτζίκος και η μητέρα του Αναστασώ. Από αυτούς λοιπόν γεννιέται το αστέρι της ημέρας, ο ολόλαμπρος ήλιος, ο ένδοξος αυτός Ιωαννίκιος. Μετά δε τον εν ευσεβεία απογαλακτισμό του και αφού πέρασε από το στάδιο της εφηβικής νηπιότητος και έγινε νεανίσκος, στρατολογείται και κατατάσσεται στον δέκατο όγδοο λόχο του θεοφυλάκτου τάγματος των Εσκουβίτων.
Εκεί, αφού εξετέλεσε καλώς όλη την στρατιωτική του υπηρεσία, ξεχώριζε από όλους στην κριτική του αντίληψη και στην σωματική δύναμη, και φαινόταν σε όλους γλυκύς και πολύ ωραίος. Και αυτό, όχι μόνο λόγω της ωραιότητος της ηλικίας, που άνθιζε επάνω του, και του φωτεινού του κάλλους, αλλά κυρίως λόγω της κοσμίας και πειθαρχημένης και αξιέπαινης συμπεριφοράς του, και της εξαιρετικής αγάπης για την σοφία, που έδειχνε στην συναναστροφή του.
Εκείνα τα χρόνια ξεκινάει πόλεμο εναντίον ημών, των Χριστιανών, το έθνος των Ούννων, δηλαδή των Βουλγάρων, αντικινείται δε εναντίον τους και ο τότε έχων το σκήπτρο της εξουσίας, ο ευσεβέστατος βασιλεύς Κωνσταντίνος, υιός της μακαριωτάτης και ορθοδόξου βασιλίσσης Ειρήνης. Αφού λοιπόν παρατάχθηκαν για μάχη και τα δύο μέρη στον τόπο που φέρει το όνομα Μαρκέλλαις και συγκρούσθηκαν μεταξύ τους, νικήθηκε η φυλή των Χριστιανών εξ αιτίας των αμαρτιών μας και τράπηκαν σε φυγή. Τότε οι εχθροί άρχισαν να τους καταδιώκουν και να εισπράττουν τα κέρδη από την φοβερή ήττα τους, αφού και αυτός ο βασιλεύς πιάσθηκε στην θηλειά ενός επιθετικού μηχανήματος και εν συνεχεία αιχμαλωτίσθηκε από εκείνους τους ασεβείς, που τον έσερναν και τον κρατούσαν.
Σαν είδε λοιπόν αυτό το θέαμα ο γενναιότατος εκείνος Ιωαννίκιος, κινήθηκε από θείο ζήλο και, για να πω τα λόγια του Προφήτη, αφού ζώσθηκε την εξ ύψους δύναμη, με μεγάλο θάρρος εισεπήδησε στο μέσο των εχθρών, και την παγίδα εκείνη, που ήταν – θα έλεγα – διαβολική τεχνουργία, γρήγορα κομμάτιασε με το ξίφος του. Έτσι, τον μεν βασιλέα παραδόξως διέσωσε, ο ίδιος δε, καθώς ήταν σκεπασμένος από την Θεία Χάρη, σκόρπισε τους εχθρούς εδώ κι εκεί και σώθηκε περνώντας αβλαβώς ανάμεσά τους.
Ενώ λοιπόν είχε απομακρυνθεί κάπως από το μέτωπο του πολέμου και προχωρούσε μπροστά μαζί με άλλους επτά συμπολεμιστές του, βλέπει πάλι έναν από τους εχθρούς να στέκεται όρθιος και χωρίς καμμία συστολή να διατρυπά με την αιχμή του όπλου του τους Χριστιανούς που περνούσαν από εκείνο το μέρος. Διότι, ο δρόμος που πήραν, σ’ εκείνο το σημείο ήταν πολύ στενός και οι προς τα εκεί πορευόμενοι στρατιώτες δεν μπορούσαν να περάσουν παρά μόνον από εκείνη την στενή διάβαση.
Αμέσως λοιπόν επικαλέσθηκε την συμμαχία του Θεού και, αφού πήρε θάρρος από την ελπίδα της πίστεώς του μάλλον παρά από τον οπλισμό του, με γενναιότητα προχωρεί εναντίον του μιασμένου ανδρός και εξέτεινε με το χέρι του το ξίφος κατ’ επάνω στον άνομο εκείνον τράχηλο, όπως ακριβώς έπραξε στα αρχαία χρόνια ο Δαυΐδ κατά του Γολιάθ. Με το ανδραγάθημά του αυτό απέκοψε το κεφάλι του αθλίου αυτού ανδρός και, αφού συνέδεσε αυτή του την νίκη με την προηγούμενη, προσέφερε μεγάλη σωτηρία στους διερχομένους από εκεί και συνέχιση της πορείας τους με άλυπο και ακίνδυνο τρόπο.
Καθώς λοιπόν έφερνε στο νου του την συμφορά που τους βρήκε και την ήττα, προχωρούσε στον δρόμο του γεμάτος δάκρυα από την βαρύτατη λύπη του. Και όταν έφτασε σε κάποιο ψήλωμα και έστρεψε απέναντι το βλέμμα του, βλέπει το όρος Όλυμπος (της Βιθυνίας) και, μόνο που αντίκρισε την θέα του, κατεβαίνει αμέσως από το άλογο και στάθηκε να προσευχηθεί. Εξέτεινε λοιπόν το βλέμμα του προς τον ουρανό, ύψωσε απλωμένα τα χέρια του σε σχήμα σταυρού και άρχισε να επικαλείται, εις βοήθειαν και αντίληψίν του, την σπλαχνική δύναμη του Θεού και την υπέρμαχο προστάτισσα και μόνη γέφυρα και σωτηρία των ανθρώπων, την υπέρτιμη και υπερένδοξη Μητέρα του Θεού ημών. Και έλεγε με θρηνητικά δάκρυα αυτές τις θερμές ικεσίες:
«Μητέρα του Λόγου και Παρθένε, δέξου την ρυπαρή δέηση του ακαθάρτου στόματός μου, την οποία (δέηση) προσφέρω αναξίως, και μη με απορρίψεις, που θέλω να σωθώ· άνοιξέ μου την θύρα του ελέους της ευσπλαγχνίας σου, οδήγησε τα βήματά μου στην μετάνοια και γίνε μου βοηθός και σκέπη και οδηγός και λιμάνι και στήριγμα και σωτηρία. Διότι, από τώρα και στο εξής κάμνω εσένα εγγυήτρια της ψυχής μου και, έχοντας την εμπιστοσύνη μου εις σε, θα παραδώσω τον εαυτό μου σ’ αυτό το όρος των ασκητών, και εξ ολοκλήρου θα προσφέρω τον εαυτό μου και θα καρποφορήσω για σένα και για τον Θεό μας, που γεννήθηκε από του λόγου σου. Καθώς λοιπόν όλη την ελπίδα μου έχω σε σένα αναθέσει, Δέσποινά μου, μη με εγκαταλείψεις».
Αυτά είπε στην δέησή του και αφού προσέθεσε και άλλα, και ολοκλήρωσε την προσευχή του, ανεβαίνει στο άλογο και, αφού διήνυσε, εντός ολίγων ημερών, όλο τον δρόμο, φτάνει στην Κωνσταντινούπολη. Εκεί, σε όλους τους σεπτούς ναούς απηύθυνε ικετήρια δέηση και, αφού πρώτα εκπλήρωσε τις προς Κύριον υποσχέσεις του, έφυγε σχεδόν πετώντας από την βασιλεύουσα πόλη και κατευθύνθηκε προς την ιδιαίτερη πατρίδα του, για να καρπωθεί τις ευχές των γονέων του.
Εκεί πολύ λίγο έμεινε κοντά τους και, σαν να επρόκειτο να γυρίσει πίσω στην ιδιαίτερή του στρατιωτική υπηρεσία, καθώς μάλιστα πιεζόταν, όπως νομίζω, από τον θείο έρωτα, συντάσσεται με τους γονείς του ή, για να εκφρασθώ σωστά, αποτάσσεται τους γονείς του και τους δίνει τον τελευταίο του ασπασμό. Οπότε, έβαλε στην καρδιά του με τον ευγενέστερο τρόπο τις ευχές τους, ανέβηκε και πάλι στο άλογό του και, εκτελώντας την ποθουμένη πορεία του, έφτασε στην ιερά μονή των Αγαύρων, που ήταν πολύ κοντά στο όρος Όλυμπος.
Από το βιβλίο: Όσιος Ιωαννίκιος ο Μέγας. Έκδοση «Ενωμένη Ρωμηοσύνη» 2023, σελ. 23.
