Υπάρχουν διάφορα επίπεδα που οι άνθρωποι κοινωνούν με τον Θεό. Ανάλογα με την δεκτικότητά τους οι άνθρωποι μετέχουν του Θεού. Όλοι μετέχουν στην δημιουργική, την προνοιακή, την συντηρητική ή την συνεκτική άκτιστη ενέργεια του Θεού, όμως, για παράδειγμα, ορισμένοι μόνο μετέχουν της φωτιστικής ή και θεοποιού ενέργειας του Θεού.
Εκείνοι που έχουν θέσει σκοπό της ζωής τους να υπηρετούν τον κάθε άνθρωπο και τον Θεό, έχουν θέσει θεμέλιο της εν Χριστώ προσωπικότητάς τους την αγία ταπείνωση. Η ταπείνωση είναι το κατάλληλο έδαφος για να βλαστήσει ο λόγος του Θεού. Ο Θεός είναι ο πομπός που στέλνει σε όλους την αγάπη του. Οι δέκτες ποικίλουν. Άλλοι ανταποκρίνονται στην αγάπη του Θεού, άλλοι προσπαθούν να την εκμεταλλευτούν για προσωπικό όφελος, άλλοι αδιαφορούν. Οι άνθρωποι προσανατολίζουν τις καρδιές τους ελεύθερα, με βάσει το αυτεξούσιο. Το μεγαλύτερο εμπόδιο για να βλαστήσει ο λόγος του Θεού σε μία καρδιά είναι η φιλαυτία, η αγάπη του εαυτού μας. Ο λόγος του Θεού είναι «ζων και ενεργής και τομώτερος υπέρ πάσαν μάχαιραν δίστομον και διϊκνούμενος άχρι μερισμού ψυχής τε και πνεύματος, αρμών τε και μυελών» (Εβρ. 4:12). Όμως δεν έχει μεταμορφωτική δύναμη εάν το έδαφος δεν είναι κατάλληλο. Πρέπει, λοιπόν, να προετοιμάσει κανείς την ψυχή του για να βλαστήσει ο λόγος του Θεού και να εγγίσει ο άνθρωπος τον Θεό.
Ο σπόρος, λοιπόν, του σπορέως είναι ο λόγος του Θεού. Κάθε λόγος του Θεού έχει Πνεύμα, είναι ζωή. Ο Κύριος έλεγε «τα ρήματα α εγώ λαλώ υμίν απ’ εμαυτού ου λαλώ· ο δε πατήρ ο εν εμοί μένων αυτός ποιεί τα έργα» (Ιω. 14:10). Ο Θεός δημιούργησε τον κόσμο με τον λόγο του, άρα ο λόγος του Θεού εμπερικλείει δύναμη. Πίσω από τις γραμμές του Ευαγγελίου υπάρχει Άγιο Πνεύμα που αποκαλύπτεται σε όσους είναι ικανοί να δεχθούν την αποκάλυψη. Όταν ο άνθρωπος προσανατολίσει την ψυχή του προς τον Θεό, τότε ο λόγος του Θεού ενεργεί βαθειά, εισέρχεται στο βάθος της ύπαρξής του και τον αλλοιώνει την καλή αλλοίωση. Ο Θεός τότε μιλά στο βάθος του εαυτού σου, στο κομμάτι εκείνο της ψυχής που δεν είναι αλλοτριωμένο από την αμαρτία και τα πάθη της ψυχής. Όταν ο λόγος του Θεού εισέλθει στον έσω άνθρωπο έχει θαυματουργική, μεταμορφωτική δύναμη. Ο λόγος του Θεού τότε συντελεί στην αναμόρφωση του ανθρώπου, τον εξαγνίζει, έχει θεοποιό ενέργεια, αναδημιουργεί τον άνθρωπο.
Υπάρχει, λοιπόν, κλιμάκωση στους ανθρώπους σχετικά με την αποδοχή του θείου λόγου στις καρδιές τους. Κλιμάκωση υπάρχει και στους αγγέλους, κατά τον άγιο Διονύσιο Αρεοπαγίτη, αναφορικά με την εισδοχή της χάριτος. Οι ανώτερες τάξεις δέχονται απ’ ευθείας την χάρη και βοηθούν στην διανομή στις κατώτερες. Παρόμοια συμβαίνει με τους ανθρώπους. Υπάρχει διαβάθμιση στην δεκτικότητα του θείου λόγου ο οποίος καρποφορεί αναλόγως. Κάθε ένας διαλέγει την θέση που θέλει στο ενιαίο ιεραρχικό σώμα Θεού και κτίσης. Η απόρριψη του Θεού είναι μια επιλογή που ο Θεός σέβεται και μετά θάνατον. Τότε όμως η χάρη του Θεού που ακτινοβολεί σε όλους, αντί να δροσίζει καίει. Όλοι θα μετέχουν του Θεού και μετά την κρίση. Για εκείνους που δεν δέχθηκαν την αγάπη του Θεού αυτή η επιλογή, που πλέον έχει παγιωθεί, θα τους βασανίζει.
Ο λόγος του Θεού, είτε είναι το ευαγγέλιο είτε ο λόγος ενός ανθρώπου που είναι ενωμένος με τον Θεό, είναι ζωή. Ένα κήρυγμα μπορεί να αλλάξει μία ζωή. Όταν ο λόγος εισέλθει στο βάθος της καρδιάς τότε διαλύει την αμαρτία. Ο άγιος Αυγουστίνος άλλαξε την ζωή του ριζικά με την ανάγνωση μερικών γραμμών του Ευαγγελίου. Ο Θεός φροντίζει με αγάπη να δοθεί σε κάθε ψυχή ευκαιρία για μετάνοια και αξιοποιεί, κατά τον άγιο Παΐσιο τον Αγιορείτη, κάθε μικρή εκδήλωση του έσω ανθρώπου προκειμένου να τον σώσει. Έστω η στιγμιαία μεταστροφή μιας λίθινης καρδιάς σε σαρκίνη, εάν υπάρχουν οι προϋποθέσεις, οδηγούν τον άνθρωπο σε ελπίδα σωτηρίας.
Ο ιεροκήρυκας, τέλος, για να κηρύξει πραγματικά τον λόγο του Θεού πρέπει να βιώνει τις αλήθειες του Ευαγγελίου. Έχει γραφεί ότι «ο ανθρώπινος λόγος γίνεται θείος λόγος όταν ο κήρυξ έχει Λογοποιηθεί, Χριστοποιηθεί και δι’ αυτού ομιλεί ο Θεός». Ο Χριστοποιημένος κήρυκας δεν προσπαθεί να αποδείξει, ούτε αντιδικεί. Απλά διανέμει την εμπειρία του Θεού που έχει. Αυτό συμβαίνει με τον λόγο πολλών γερόντων, που διαπερνούν τις ψυχές ακριβώς επειδή έχουν εμπειρία θέωσης. Τότε ο λόγος τους μεταμορφώνει τις ψυχές των ακροατών, χαρίζει ζωή. Δεν περιγράφουν τα θεία, αλλά εκφράζουν την προσωπική εμπειρία τους από την θεοποιό ενέργεια του Θεού. Οι Άγιοι των τελευταίων ετών στην Ελλάδα στερούνταν εγκύκλιας μόρφωσης, μπορούσαν όμως να ομιλούν για τα θεία και να αλλοιώνουν τις ψυχές των ακροατών, επειδή ακριβώς είχαν πάθει τα θεία. Με αυτών τις ευχές να πορευθούμε κι εμείς.
Από το βιβλίο: Αρχιμανδρίτου Δωροθέου Τζεβελέκα, ΔΙΗΓΗΣΟΜΑΙ ΠΑΝΤΑ ΤΑ ΘΑΥΜΑΣΙΑ ΣΟΥ (η αγάπη του Θεού στα κυριακάτικα Eυαγγέλια). Θεσσαλονίκη 2015
