Δεν υπάρχουν εχθροί, παρά μόνο οι δαίμονες. Μου γράφεις για τους εχθρούς σου. Αυτό σημαίνει ότι δεν τους έχεις συγχωρήσει. Εάν συγχωρήσεις τον αδελφό σου μέσα στην καρδιά σου, παύεις να τον θεωρείς εχθρό. Οι «εχθροί» μάς βοηθούν στην άσκηση της αγάπης. Όλοι οι άνθρωποι είναι αδελφοί. Ο άγιος Ιωάννης της Κρονστάνδης αναφέρει ότι κάθε άνθρωπο πρέπει να τον σώζεις. Εάν δεν μπορείς να τον συγχωρείς, εσύ έχεις το πρόβλημα. Για να μπορείς να αγαπήσεις, πρέπει να μπορείς να συγχωρείς. Διαφορετικά έχεις ένα είδος αναπηρίας. Άλλωστε ο Κύριος το όρισε με σαφήνεια: Αν δεν συγχωρήσεις, μην περιμένεις να συγχωρηθείς. Η δύναμη της συγχώρησης βρίσκεται στον Θεό. Αν το έχεις, τότε έχεις κάτι από τον Θεό μέσα σου. Για την δική του αγάπη δεν σε πειράζει όταν σε αδικούν. Άλλωστε, αν αγαπήσεις υπερβολικά τον Θεό, δεν σε πειράζει να σε κολαφίζει λίγο ο αδελφός σου.
Όταν δεν μπορείς να αγαπήσεις, τότε εσύ είσαι το θύμα της αδυναμίας σου. Όταν δεν μπορείς να συγχωρήσεις, η ψυχή σου ζει μέσα σε ένα τοξικό περιβάλλον και μολύνεται και ασθενεί. Πολλές φορές κάποιος σε πληγώνει και φεύγει. Εσύ αν δεν συγχωρήσεις, τότε και την πληγή έχεις και την δυστυχία υποφέρεις να ζεις χωρίς πνευματική ανάπαυση. Με έναν τρόπο είσαι δύο φορές το θύμα. Προσπάθησε τότε να συγχωρήσεις αυτόν ή αυτούς που σε πλήγωσαν. Αν δεν μπορείς και το τραύμα είναι βαθύ, παρακάλεσε τον Θεό να σου δώσει δύναμη να συγχωρήσεις. Καθώς προσπαθείς με επιμονή να ζήσεις κατά Χριστόν μέσα σε περιβάλλον δυσκολιών, κερδίζεις κάτι πολύ πιο πολύτιμο: τον ίδιο τον Χριστό. Ο Θεός, όταν προσπαθείς να ζεις μέσα στο θέλημά Του, σου αποκαλύπτεται. Αυτό δεν αγοράζεται με χρήματα. Είναι το ακριβό δώρο του Θεού σε όσους τον ποθούν.
Γνώρισα έναν άγιο άνθρωπο. Μου είπε για τον πόνο: «Εγώ είμαι του Θεού. Ο κόσμος με σκοτώνει, απλά με την χάρη του Θεού δεν πεθαίνω. Όπως είπε ο Ιωσήφ στους αδελφούς του, που προσπάθησαν να τον σκοτώσουν: “Εγώ είμαι του Θεού, δεν θέλω το κακό σας”. Έτσι κι εγώ ο ταπεινός, δεν με νοιάζει που με σκοτώνουν οι αδελφοί μου. Τους αγαπώ. Προσπαθώ, όπως ο Ιωσήφ έκλαψε στον τράχηλο του ομομήτριου αδελφού του Βενιαμίν, να λέγω στους αδελφούς: Μη φοβείσθε, εγώ είμαι του Θεού! Δεν μισώ, αγαπώ. Θέλω όλοι οι άνθρωποι να σωθούν!»
Από το βιβλίο: Αρχιμ. Δωροθέου, ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΤΟΥΣ ΑΔΕΛΦΟΥΣ. Ιερό Ησυχαστήριο «Άγιος Γεώργιος», Αύρα Καλαμπάκας 2018 (§§ 85, 87, 99).
