Συναξαριστής Αγίου Νικοδήμου16 Σεπτεμβρίου
Αν θέλετε πολυτονικό κείμενο, πατήστε εδώ
Τω αυτώ μηνί Ις’, μνήμη της Αγίας Μεγαλομάρτυρος και πανευφήμου Ευφημίας.
Υπέρ Θεού κτανθείσαν άρκτου ταις μύλαις,
Ευφημίαις σε χρη στέφειν Ευφημία.
Τη δ’ εκκαιδεκάτη Ευφημίαν έκτανεν άρκος.
Αύτη ήτον κατά τους χρόνους του βασιλέως Διοκλητιανού, εν έτει σπη’ [288]. Γεννηθείσα δε από γονείς λαμπρούς κατά τον πλούτον και την δόξαν, μάλιστα δε και εξαιρέτως κατά την εις Χριστόν ευσέβειαν, από αυτούς εδιδάχθη και την εις Χριστόν πίστιν. Όθεν και όλον τον πόθον της η μακαρία είχεν εις τον Χριστόν, και εις αυτόν μόνον επρόσεχεν. Επειδή δε ο Πρίσκος, όστις έγινεν από τον Διοκλητιανόν ανθύπατος της Ασίας, επρόσταξε να θυσιάσουν όλοι εις τον Άρην, τον εν Χαλκηδόνι τιμώμενον ψευδώνυμον θεόν, δια την αιτίαν ταύτην εκρύπτοντο όλοι οι πιστοί Χριστιανοί. Όθεν ακολούθως και η Αγία αύτη Ευφημία εκρύπτετο μαζί με άλλους τεσσαράκοντα εννέα Χριστιανούς, και έλαμπεν ανάμεσα εις αυτούς με τας αρετάς, ως αστήρ λαμπρότατος.
Επειδή όμως εφανερώθη τόσον αυτή, όσον και οι μετ’ αυτής Χριστιανοί, δια τούτο επαραστάθησαν εις τον ανθύπατον. Και απολογηθέντες εις αυτόν πολλά γνωστικά δια μέσου της Αγίας Ευφημίας, άναψαν τούτον εις μεγάλον θυμόν. Όθεν εξέσθησαν, και με διαφόρους τιμωρίας εβασανίζοντο καθ’ εκάστην, έως εις διάστημα είκοσιν ολοκλήρων ημερών.
Αφ’ ου δε επέρασαν αι είκοσιν ημέραι, εκβάλλονται από την φυλακήν, και βεβαιούσι τον ανθύπατον, ότι μένουν εις την πίστιν του Χριστού στερεοί και αμετασάλευτοι. Όθεν κτυπώνται εις τα πρόσωπα με ωμά δέρματα. Είτα, τους μεν άλλους Αγίους έρριψαν εις φυλακήν, με σκοπόν δια να στείλη αυτούς ο ανθύπατος εις τον Διοκλητιανόν. Μόνην δε την Αγίαν Ευφημίαν παρέστησαν έμπροσθέν του. Επειδή δε είδεν αυτήν ο ανθύπατος, πως ήτον ανωτέρα από κάθε κολακείαν, δια τούτο τζακίζει τα μέλη του σώματός της με σιδηρούς τροχούς, και τας αρμονίας διαχωρίζει. Η δε Μάρτυς, ευθύς οπού επικαλέσθη την βοήθειαν του Θεού, ω του θαύματος! ελύθη από τους τροχούς, και ευρέθηκεν υγιής.
Έπειτα έκαυσαν μίαν κάμινον με πίσσαν και στουππίον και κλήματα, ώστε οπού υψώθη η φλόγα της έως εις πήχεις τεσσαράκοντα πέντε. Όταν λοιπόν έμελλεν η Αγία να ριφθή εις την κάμινον, είδον οι υπηρέται, ο Βίκτωρ, λέγω, και ο Σωσθένης, πως Άγγελος Κυρίου διεσκόρπισεν εδώ και εκεί το πυρ της καμίνου. Όθεν εφοβήθησαν και επίστευσαν εις τον Χριστόν. Τούτους δε εδίδαξεν η Αγία τα περί της πίστεως τελειότερον, και επαραθάρρυνεν αυτούς εις το υπέρ Χριστού μαρτύριον. Επειδή δε η Αγία εβάλθη εις την κάμινον δια μέσου άλλων υπηρετών, ευθύς η κάμινος τους μεν υπηρέτας κατέκαυσεν, εις δε την Αγίαν εδείχθη, ωσάν αύρα δροσίζουσα.
Έπειτα, η μεν Αγία ρίπτεται εις την φυλακήν, οι δε ανωτέρω υπηρέται ο Βίκτωρ και ο Σωσθένης, παραστέκονται έμπροσθεν του ανθυπάτου, και παρρησία την πίστιν ομολογήσαντες, παραδίδονται εις τα θηρία. Και φονευθέντες από αυτά, ούτως οι μακάριοι το τέλος του μαρτυρίου λαμβάνουσιν. Η δε Αγία εβάλθη εις άλλην τινά καινούργιαν βάσανον, και διαφυλαχθείσα από αυτήν αβλαβής, ερρίφθη μέσα εις ένα λάκκον γεμάτον από νερόν και θηρία. Έπειτα διαπερνά ένα άλλον λάκκον, όστις ήτον στρωμένος με μικρά σουβλία, και χωσμένος άνωθεν με το χώμα, πλην, αυτή μεν, ελυτρώθη από την βάσανον ταύτην αβλαβής, άλλοι δε πεσόντες εις αυτόν, εκινδύνευσαν. Μετά ταύτα επριόνισαν την Αγίαν. Και με φωτίαν και τηγάνια πεπυρωμένα τα μέλη της έκαυσαν. Τελευταίον δε έδωκαν αυτήν εις τα θηρία, και πληγωθείσα με μόνον το δάγκαμα μιας αρκούδας, ούτως ετελείωσε το μαρτύριον. Το δε άγιον αυτής λείψανον επήραν οι γονείς της, και ενταφίασαν αυτό φιλοτίμως, όχι μακράν από την Χαλκηδόνα. (Τον κατά πλάτος Βίον αυτής όρα εις τον Εφραίμ τον απλούν (1).)
(1) Σημείωσαι, ότι περιττώς γράφεται εδώ παρά τοις Μηναίοις και τω τετυπωμένω Συναξαριστή, η μνήμη και το Συναξάριον του Αγίου Μαρτίνου Πάπα Ρώμης. Αύτη γαρ εορτάζεται κατά την δεκάτην τρίτην του Απριλλίου, ότε και το Συναξάριον αυτού πλήρες γράφεται. Και τούτο δε σημείωσαι, ότι παρά τω τετυπωμένω Συναξαριστή κατά την ημέραν ταύτην γράφεται το Συναξάριον της Αγίας Μάρτυρος Σεβαστιανής. Το οποίον γράφεται κατά την κδ’ του Οκτωβρίου πλατύτερον. Όθεν παρελείφθη το ενταύθα, ως περιττόν.
Και τούτο σημείωσαι, ότι το μαρτύριον της Αγίας Ευφημίας συνέγραψεν ο Μεταφραστής, ου η αρχή· «Διοκλητιανού τα Ρωμαίων σκήπτρα». (Σώζεται εν τη Λαύρα, εν τη Ιερά Μονή των Ιβήρων και εν άλλαις.) Ταύτης ευρίσκονται δύω εγκώμια, εν μεν, εν τη Ιερά Μονή του Βατοπαιδίου, εν δε, εν τη των Ιβήρων. Και όρα εις την ενδεκάτην του Ιουλίου.
Δεν εδυνήθην να σιωπήσω εδώ την έκφρασιν οπού συνέγραψεν ο Αστέριος Αμασείας περί της εικόνος της Αγίας ταύτης Ευφημίας, την οποίαν αναφέρει η αγία και Οικουμενική Εβδόμη Σύνοδος, εν τη έκτη πράξει αυτής. Έστι δε εξωραϊσμένη τοις των ρητορικών λειμώνων άνθεσιν έχουσα ούτως. «Γυνή τις, φησίν, ιερά παρθένος, ακήρατος Θεώ την σωφροσύνην καθιερώσασα. Ευφημίαν καλούσιν αυτήν. Τυράννου δέ ποτε τους ευσεβούντας ελαύνοντος, μάλα προθύμως τον επί θανάτω είλετο κίνδυνον. Οι δε δη πολίται και κοινωνοί της θρησκείας, υπέρ ης ετελεύτησεν, ως ανδρείαν ομού και ιεράν την Παρθένον θαυμάσαντες, πλησίον του Ιερού την θήκην δειμάμενοι, καταθέμενοί τε την λάρνακα, τιμάς τελούσιν αυτή, και την ετήσιον εορτήν, κοινήν και πάνδημον ποιούνται πανήγυριν. Οι μεν ουν των του Θεού μυστηρίων ιεροφάνται, και λόγω τιμώσι την μνήμην αεί, και όπως εξετέλεσε τον της καρτερίας αγώνα, επιμελώς τους συνιόντας λαούς εκδιδάσκουσιν. Ο δε δη ζωγράφος ευσεβών και αυτός δια της τέχνης τα κατά δύναμιν, πάσαν την ιστορίαν εν σινδόνι χαράξας αυτού που, περί την θήκην ιερόν ανέθηκε θέαμα. Έχει δε ώδε το φιλότεχνημα. Υψηλός επί θρόνου καθίδρυται δικαστής, πικρόν και δυσμενές βλέπων εις την παρθένον. Οργίζεται γαρ, όταν εθέλη, καν ταις αψύχοις ύλαις η τέχνη. Δορυφόροι δε της αρχής και στρατιώται πολλοί. Οι μεν των υπομνημάτων υπογραφείς δέλτους φέροντες και γραφίδας, ων θάτερος αναρτήσας από του κηρού την χείρα, βλέπει προς την κρινομένην σφοδρώς, όλον εκκλίνας το πρόσωπον, ώσπερ παρακελευσόμενος γεγωνότερον λαλείν, ίνα μη κάμνων περί την ακοήν εσφαλμένα γράφη και επιλήψιμα. Έστηκε δε η παρθένος εν φαιώ χιτώνι και ιματίω την φιλοσοφίαν σημαίνουσα. Ως μεν έδοξε τω γραφεί και την όψιν αστεία. Ως δε εμοί δοκεί, την ψυχήν κεκαλλωπισμένη ταις αρεταίς». Και τα λοιπά. Σημείωσαι, ότι το λείψανον της Αγίας ταύτης ευρίσκεται εν τω Πατριαρχείω της Κωνσταντινουπόλεως ολόκληρον.
*
Μνήμη της Αγίας Μάρτυρος Μελιτινής.
Μελιτινή τμηθείσα την κάραν ξίφει,
Αίμα προσήξεν ως γλυκύ Χριστώ μέλι.
Αύτη εκατάγετο από την Μαρκιανούπολιν της Θράκης, κατά τους χρόνους Αντωνίνου βασιλέως, και Αντιόχου ηγεμόνος, εν έτει ρξ’ [160]. Αφ’ ου λοιπόν η αοίδιμος πολλά υπέμεινε βάσανα δια προσταγής του Αντιόχου επειδή δεν επείθετο να αρνηθή την του Χριστού πίστιν, δια τούτο παρεδόθη εις την γυναίκα του ηγεμόνος, ίνα με τας κολακείας εκείνης και δεξιώσεις μαλακωθή. Πλην όχι μόνον δεν εγελάσθη τελείως, ούτε εμαλακώθη η αρρενόφρων, αλλά και την γυναίκα του ηγεμόνος Χριστιανήν εποίησεν. Έπειτα δια προσευχής της κατεκρήμνισεν εις την γην τα είδωλα του Απόλλωνος, και του Ηρακλέους, και ως κόνιν ταύτα ελέπτυνε. Πολλά δε και άλλα ποιήσασα θαυμάσια, πολλούς απίστους έφερεν εις την πίστιν του Χριστού. Όθεν δια την αιτίαν αυτήν απεκεφαλίσθη, και έλαβεν η μακαρία τον στέφανον της αθλήσεως.
Το δε ιερόν αυτής λείψανον επειδή έμεινεν άταφον, δια τούτο ένας Χριστιανός άνθρωπος, Ακάκιος ονόματι εκ της Μακεδονίας καταγόμενος, περνώντας εκείθεν δια να υπάγη εις την πατρίδα του, εζήτησε το λείψανον από τον ηγεμόνα. Ο δε ηγεμών χωρίς να υποπτεύση τον θεοφιλή εκείνου σκοπόν, εχάρισε το λείψανον εις αυτόν. Όθεν λαβών αυτό ο Ακάκιος, και εις σεντούκιον περικλείσας, εσπούδαζε να φθάση εις την πατρίδα του. Εις το ταξείδιον δε της θαλάσσης αρρωστήσας, απέθανεν. Επειδή δε το καΐκιον άραξεν εις ένα ακρωτήριον της νήσου Λήμνου, εις αυτό ενταφιάσθη το της Αγίας λείψανον. Και κοντά εις τον τάφον της Μάρτυρος, ενταφιάσθη και ο φιλομάρτυς Ακάκιος.
Ταις των σων Αγίων πρεσβείαις Χριστέ ο Θεός ελέησον ημάς.
Από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου, Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Α’. Εκδόσεις Δόμος, 2005.
* * *
Τῷ αὐτῷ μηνὶ Ις΄, μνήμη τῆς Ἁγίας Μεγαλομάρτυρος καὶ πανευφήμου Εὐφημίας.
Ὑπὲρ Θεοῦ κτανθεῖσαν ἄρκτου ταῖς μύλαις,
Εὐφημίαις σὲ χρὴ στέφειν Εὐφημία.
Τῇ δ’ ἑκκαιδεκάτῃ Εὐφημίαν ἔκτανεν ἄρκος.
Αὕτη ἦτον κατὰ τοὺς χρόνους τοῦ βασιλέως Διοκλητιανοῦ, ἐν ἔτει σπη΄ [288]. Γεννηθεῖσα δὲ ἀπὸ γονεῖς λαμπροὺς κατὰ τὸν πλοῦτον καὶ τὴν δόξαν, μάλιστα δὲ καὶ ἐξαιρέτως κατὰ τὴν εἰς Χριστὸν εὐσέβειαν, ἀπὸ αὐτοὺς ἐδιδάχθη καὶ τὴν εἰς Χριστὸν πίστιν. Ὅθεν καὶ ὅλον τὸν πόθον της ἡ μακαρία εἶχεν εἰς τὸν Χριστόν, καὶ εἰς αὐτὸν μόνον ἐπρόσεχεν. Ἐπειδὴ δὲ ὁ Πρίσκος, ὅστις ἔγινεν ἀπὸ τὸν Διοκλητιανὸν ἀνθύπατος τῆς Ἀσίας, ἐπρόσταξε νὰ θυσιάσουν ὅλοι εἰς τὸν Ἄρην, τὸν ἐν Χαλκηδόνι τιμώμενον ψευδώνυμον θεόν, διὰ τὴν αἰτίαν ταύτην ἐκρύπτοντο ὅλοι οἱ πιστοὶ Χριστιανοί. Ὅθεν ἀκολούθως καὶ ἡ Ἁγία αὕτη Εὐφημία ἐκρύπτετο μαζὶ μὲ ἄλλους τεσσαράκοντα ἐννέα Χριστιανούς, καὶ ἔλαμπεν ἀνάμεσα εἰς αὐτοὺς μὲ τὰς ἀρετάς, ὡς ἀστὴρ λαμπρότατος.
Ἐπειδὴ ὅμως ἐφανερώθη τόσον αὐτή, ὅσον καὶ οἱ μετ’ αὐτῆς Χριστιανοί, διὰ τοῦτο ἐπαραστάθησαν εἰς τὸν ἀνθύπατον. Καὶ ἀπολογηθέντες εἰς αὐτὸν πολλὰ γνωστικὰ διὰ μέσου τῆς Ἁγίας Εὐφημίας, ἄναψαν τοῦτον εἰς μεγάλον θυμόν. Ὅθεν ἐξέσθησαν, καὶ μὲ διαφόρους τιμωρίας ἐβασανίζοντο καθ’ ἑκάστην, ἕως εἰς διάστημα εἴκοσιν ὁλοκλήρων ἡμερῶν.
Ἀφ’ οὗ δὲ ἐπέρασαν αἱ εἴκοσιν ἡμέραι, ἐκβάλλονται ἀπὸ τὴν φυλακήν, καὶ βεβαιοῦσι τὸν ἀνθύπατον, ὅτι μένουν εἰς τὴν πίστιν τοῦ Χριστοῦ στερεοὶ καὶ ἀμετασάλευτοι. Ὅθεν κτυπῶνται εἰς τὰ πρόσωπα μὲ ὠμὰ δέρματα. Εἶτα, τοὺς μὲν ἄλλους Ἁγίους ἔρριψαν εἰς φυλακήν, μὲ σκοπὸν διὰ νὰ στείλῃ αὐτοὺς ὁ ἀνθύπατος εἰς τὸν Διοκλητιανόν. Μόνην δὲ τὴν Ἁγίαν Εὐφημίαν παρέστησαν ἔμπροσθέν του. Ἐπειδὴ δὲ εἶδεν αὐτὴν ὁ ἀνθύπατος, πῶς ἦτον ἀνωτέρα ἀπὸ κάθε κολακείαν, διὰ τοῦτο τζακίζει τὰ μέλη τοῦ σώματός της μὲ σιδηροῦς τροχούς, καὶ τὰς ἁρμονίας διαχωρίζει. Ἡ δὲ Μάρτυς, εὐθὺς ὁποῦ ἐπικαλέσθη τὴν βοήθειαν τοῦ Θεοῦ, ὢ τοῦ θαύματος! ἐλύθη ἀπὸ τοὺς τροχούς, καὶ εὑρέθηκεν ὑγιής.
Ἔπειτα ἔκαυσαν μίαν κάμινον μὲ πίσσαν καὶ στουππίον καὶ κλήματα, ὥστε ὁποῦ ὑψώθη ἡ φλόγα της ἕως εἰς πήχεις τεσσαράκοντα πέντε. Ὅταν λοιπὸν ἔμελλεν ἡ Ἁγία νὰ ῥιφθῇ εἰς τὴν κάμινον, εἶδον οἱ ὑπηρέται, ὁ Βίκτωρ, λέγω, καὶ ὁ Σωσθένης, πῶς Ἄγγελος Κυρίου διεσκόρπισεν ἐδῶ καὶ ἐκεῖ τὸ πῦρ τῆς καμίνου. Ὅθεν ἐφοβήθησαν καὶ ἐπίστευσαν εἰς τὸν Χριστόν. Τούτους δὲ ἐδίδαξεν ἡ Ἁγία τὰ περὶ τῆς πίστεως τελειότερον, καὶ ἐπαραθάρρυνεν αὐτοὺς εἰς τὸ ὑπὲρ Χριστοῦ μαρτύριον. Ἐπειδὴ δὲ ἡ Ἁγία ἐβάλθη εἰς τὴν κάμινον διὰ μέσου ἄλλων ὑπηρετῶν, εὐθὺς ἡ κάμινος τοὺς μὲν ὑπηρέτας κατέκαυσεν, εἰς δὲ τὴν Ἁγίαν ἐδείχθη, ὡσὰν αὔρα δροσίζουσα.
Ἔπειτα, ἡ μὲν Ἁγία ῥίπτεται εἰς τὴν φυλακήν, οἱ δὲ ἀνωτέρω ὑπηρέται ὁ Βίκτωρ καὶ ὁ Σωσθένης, παραστέκονται ἔμπροσθεν τοῦ ἀνθυπάτου, καὶ παρρησίᾳ τὴν πίστιν ὁμολογήσαντες, παραδίδονται εἰς τὰ θηρία. Καὶ φονευθέντες ἀπὸ αὐτά, οὕτως οἱ μακάριοι τὸ τέλος τοῦ μαρτυρίου λαμβάνουσιν. Ἡ δὲ Ἁγία ἐβάλθη εἰς ἄλλην τινὰ καινούργιαν βάσανον, καὶ διαφυλαχθεῖσα ἀπὸ αὐτὴν ἀβλαβής, ἐρρίφθη μέσα εἰς ἕνα λάκκον γεμάτον ἀπὸ νερὸν καὶ θηρία. Ἔπειτα διαπερνᾷ ἕνα ἄλλον λάκκον, ὅστις ἦτον στρωμένος μὲ μικρὰ σουβλία, καὶ χωσμένος ἄνωθεν μὲ τὸ χῶμα, πλήν, αὐτὴ μέν, ἐλυτρώθη ἀπὸ τὴν βάσανον ταύτην ἀβλαβής, ἄλλοι δὲ πεσόντες εἰς αὐτόν, ἐκινδύνευσαν. Μετὰ ταῦτα ἐπριόνισαν τὴν Ἁγίαν. Καὶ μὲ φωτίαν καὶ τηγάνια πεπυρωμένα τὰ μέλη της ἔκαυσαν. Τελευταῖον δὲ ἔδωκαν αὐτὴν εἰς τὰ θηρία, καὶ πληγωθεῖσα μὲ μόνον τὸ δάγκαμα μιᾶς ἀρκούδας, οὕτως ἐτελείωσε τὸ μαρτύριον. Τὸ δὲ ἅγιον αὐτῆς λείψανον ἐπῆραν οἱ γονεῖς της, καὶ ἐνταφίασαν αὐτὸ φιλοτίμως, ὄχι μακρὰν ἀπὸ τὴν Χαλκηδόνα. (Τὸν κατὰ πλάτος Βίον αὐτῆς ὅρα εἰς τὸν Ἐφραὶμ τὸν ἁπλοῦν (1).)
(1) Σημείωσαι, ὅτι περιττῶς γράφεται ἐδῶ παρὰ τοῖς Μηναίοις καὶ τῷ τετυπωμένῳ Συναξαριστῇ, ἡ μνήμη καὶ τὸ Συναξάριον τοῦ Ἁγίου Μαρτίνου Πάπα Ῥώμης. Αὕτη γὰρ ἑορτάζεται κατὰ τὴν δεκάτην τρίτην τοῦ Ἀπριλλίου, ὅτε καὶ τὸ Συναξάριον αὐτοῦ πλῆρες γράφεται. Καὶ τοῦτο δὲ σημείωσαι, ὅτι παρὰ τῷ τετυπωμένῳ Συναξαριστῇ κατὰ τὴν ἡμέραν ταύτην γράφεται τὸ Συναξάριον τῆς Ἁγίας Μάρτυρος Σεβαστιανῆς. Τὸ ὁποῖον γράφεται κατὰ τὴν κδ΄ τοῦ Ὀκτωβρίου πλατύτερον. Ὅθεν παρελείφθη τὸ ἐνταῦθα, ὡς περιττόν.
Καὶ τοῦτο σημείωσαι, ὅτι τὸ μαρτύριον τῆς Ἁγίας Εὐφημίας συνέγραψεν ὁ Μεταφραστής, οὗ ἡ ἀρχή· «Διοκλητιανοῦ τὰ Ῥωμαίων σκῆπτρα». (Σῴζεται ἐν τῇ Λαύρᾳ, ἐν τῇ Ἱερᾷ Μονῇ τῶν Ἰβήρων καὶ ἐν ἄλλαις.) Ταύτης εὑρίσκονται δύω ἐγκώμια, ἓν μέν, ἐν τῇ Ἱερᾷ Μονῇ τοῦ Βατοπαιδίου, ἓν δέ, ἐν τῇ τῶν Ἰβήρων. Καὶ ὅρα εἰς τὴν ἑνδεκάτην τοῦ Ἰουλίου.
Δὲν ἐδυνήθην νὰ σιωπήσω ἐδῶ τὴν ἔκφρασιν ὁποῦ συνέγραψεν ὁ Ἀστέριος Ἀμασείας περὶ τῆς εἰκόνος τῆς Ἁγίας ταύτης Εὐφημίας, τὴν ὁποίαν ἀναφέρει ἡ ἁγία καὶ Οἰκουμενικὴ Ἑβδόμη Σύνοδος, ἐν τῇ ἕκτῃ πράξει αὐτῆς. Ἔστι δὲ ἐξωραϊσμένη τοῖς τῶν ῥητορικῶν λειμώνων ἄνθεσιν ἔχουσα οὕτως. «Γυνή τις, φησίν, ἱερὰ παρθένος, ἀκήρατος Θεῷ τὴν σωφροσύνην καθιερώσασα. Εὐφημίαν καλοῦσιν αὐτήν. Τυράννου δέ ποτε τοὺς εὐσεβοῦντας ἐλαύνοντος, μάλα προθύμως τὸν ἐπὶ θανάτῳ εἵλετο κίνδυνον. Οἱ δὲ δὴ πολῖται καὶ κοινωνοὶ τῆς θρῃσκείας, ὑπὲρ ἧς ἐτελεύτησεν, ὡς ἀνδρείαν ὁμοῦ καὶ ἱερὰν τὴν Παρθένον θαυμάσαντες, πλησίον τοῦ Ἱεροῦ τὴν θήκην δειμάμενοι, καταθέμενοί τε τὴν λάρνακα, τιμὰς τελοῦσιν αὐτῇ, καὶ τὴν ἐτήσιον ἑορτήν, κοινὴν καὶ πάνδημον ποιοῦνται πανήγυριν. Οἱ μὲν οὖν τῶν τοῦ Θεοῦ μυστηρίων ἱεροφάνται, καὶ λόγῳ τιμῶσι τὴν μνήμην ᾀεί, καὶ ὅπως ἐξετέλεσε τὸν τῆς καρτερίας ἀγῶνα, ἐπιμελῶς τοὺς συνιόντας λαοὺς ἐκδιδάσκουσιν. Ὁ δὲ δὴ ζωγράφος εὐσεβῶν καὶ αὐτὸς διὰ τῆς τέχνης τὰ κατὰ δύναμιν, πᾶσαν τὴν ἱστορίαν ἐν σινδόνι χαράξας αὐτοῦ που, περὶ τὴν θήκην ἱερὸν ἀνέθηκε θέαμα. Ἔχει δὲ ὧδε τὸ φιλότεχνημα. Ὑψηλὸς ἐπὶ θρόνου καθίδρυται δικαστής, πικρὸν καὶ δυσμενὲς βλέπων εἰς τὴν παρθένον. Ὀργίζεται γάρ, ὅταν ἐθέλῃ, κᾂν ταῖς ἀψύχοις ὕλαις ἡ τέχνη. Δορυφόροι δὲ τῆς ἀρχῆς καὶ στρατιῶται πολλοί. Οἱ μὲν τῶν ὑπομνημάτων ὑπογραφεῖς δέλτους φέροντες καὶ γραφίδας, ὧν θάτερος ἀναρτήσας ἀπὸ τοῦ κηροῦ τὴν χεῖρα, βλέπει πρὸς τὴν κρινομένην σφοδρῶς, ὅλον ἐκκλίνας τὸ πρόσωπον, ὥσπερ παρακελευσόμενος γεγωνότερον λαλεῖν, ἵνα μὴ κάμνων περὶ τὴν ἀκοὴν ἐσφαλμένα γράφῃ καὶ ἐπιλήψιμα. Ἕστηκε δὲ ἡ παρθένος ἐν φαιῷ χιτῶνι καὶ ἱματίῳ τὴν φιλοσοφίαν σημαίνουσα. Ὡς μὲν ἔδοξε τῷ γραφεῖ καὶ τὴν ὄψιν ἀστεία. Ὡς δὲ ἐμοὶ δοκεῖ, τὴν ψυχὴν κεκαλλωπισμένη ταῖς ἀρεταῖς». Καὶ τὰ λοιπά. Σημείωσαι, ὅτι τὸ λείψανον τῆς Ἁγίας ταύτης εὑρίσκεται ἐν τῷ Πατριαρχείῳ τῆς Κωνσταντινουπόλεως ὁλόκληρον.
*
Μνήμη τῆς Ἁγίας Μάρτυρος Μελιτινῆς.
Μελιτινὴ τμηθεῖσα τὴν κάραν ξίφει,
Αἷμα προσῆξεν ὡς γλυκὺ Χριστῷ μέλι.
Αὕτη ἐκατάγετο ἀπὸ τὴν Μαρκιανούπολιν τῆς Θρᾴκης, κατὰ τοὺς χρόνους Ἀντωνίνου βασιλέως, καὶ Ἀντιόχου ἡγεμόνος, ἐν ἔτει ρξ΄ [160]. Ἀφ’ οὗ λοιπὸν ἡ ἀοίδιμος πολλὰ ὑπέμεινε βάσανα διὰ προσταγῆς τοῦ Ἀντιόχου ἐπειδὴ δὲν ἐπείθετο νὰ ἀρνηθῇ τὴν τοῦ Χριστοῦ πίστιν, διὰ τοῦτο παρεδόθη εἰς τὴν γυναῖκα τοῦ ἡγεμόνος, ἵνα μὲ τὰς κολακείας ἐκείνης καὶ δεξιώσεις μαλακωθῇ. Πλὴν ὄχι μόνον δὲν ἐγελάσθη τελείως, οὔτε ἐμαλακώθη ἡ ἀρρενόφρων, ἀλλὰ καὶ τὴν γυναῖκα τοῦ ἡγεμόνος Χριστιανὴν ἐποίησεν. Ἔπειτα διὰ προσευχῆς της κατεκρήμνισεν εἰς τὴν γῆν τὰ εἴδωλα τοῦ Ἀπόλλωνος, καὶ τοῦ Ἡρακλέους, καὶ ὡς κόνιν ταῦτα ἐλέπτυνε. Πολλὰ δὲ καὶ ἄλλα ποιήσασα θαυμάσια, πολλοὺς ἀπίστους ἔφερεν εἰς τὴν πίστιν τοῦ Χριστοῦ. Ὅθεν διὰ τὴν αἰτίαν αὐτὴν ἀπεκεφαλίσθη, καὶ ἔλαβεν ἡ μακαρία τὸν στέφανον τῆς ἀθλήσεως.
Τὸ δὲ ἱερὸν αὐτῆς λείψανον ἐπειδὴ ἔμεινεν ἄταφον, διὰ τοῦτο ἕνας Χριστιανὸς ἄνθρωπος, Ἀκάκιος ὀνόματι ἐκ τῆς Μακεδονίας καταγόμενος, περνῶντας ἐκεῖθεν διὰ νὰ ὑπάγῃ εἰς τὴν πατρίδα του, ἐζήτησε τὸ λείψανον ἀπὸ τὸν ἡγεμόνα. Ὁ δὲ ἡγεμὼν χωρὶς νὰ ὑποπτεύσῃ τὸν θεοφιλῆ ἐκείνου σκοπόν, ἐχάρισε τὸ λείψανον εἰς αὐτόν. Ὅθεν λαβὼν αὐτὸ ὁ Ἀκάκιος, καὶ εἰς σεντούκιον περικλείσας, ἐσπούδαζε νὰ φθάσῃ εἰς τὴν πατρίδα του. Εἰς τὸ ταξείδιον δὲ τῆς θαλάσσης ἀρρωστήσας, ἀπέθανεν. Ἐπειδὴ δὲ τὸ καΐκιον ἄραξεν εἰς ἕνα ἀκρωτήριον τῆς νήσου Λήμνου, εἰς αὐτὸ ἐνταφιάσθη τὸ τῆς Ἁγίας λείψανον. Καὶ κοντὰ εἰς τὸν τάφον τῆς Μάρτυρος, ἐνταφιάσθη καὶ ὁ φιλομάρτυς Ἀκάκιος.
Ταῖς τῶν σῶν Ἁγίων πρεσβείαις Χριστὲ ὁ Θεὸς ἐλέησον ἡμᾶς.
Ἀπό τὸ βιβλίο: Ἁγίου Νικοδήμου Ἁγιορείτου, Συναξαριστὴς τῶν δώδεκα μηνῶν τοῦ ἐνιαυτοῦ. Τόμος Α’. Ἐκδόσεις Δόμος, 2005.
* * *
