Το όνομα του πρωταγωνιστή του σημερινού επεισοδίου (Λουκ. 18.35-43) μάς το διέσωσε άλλος ευαγγελιστής, ο Μάρκος. Λεγόταν Βαρτίμαιος (10.46). Όντας τυφλός, έβλεπε οξυδερκέστερα και τηλαυγέστερα από κάθε φανατικό Ιουδαίο που πίστευε απατηλά τον εαυτό του «οδηγόν είναι τυφλών, φως των εν σκότει» (Ρωμ. 2.19). Ο Βαρτίμαιος διαισθάνθηκε ό,τι δεν έβλεπαν οι Φαρισαίοι, ότι δηλαδή για τον Χριστό είχε πει ο Θεός δια στόματος του προφήτη Ησαΐα «Σε έχω δώσει… προς φως εθνών, για να είσαι σωτηρία έως τα έσχατα της γης» (49.6• πρβλ. Πρ. 13.47).
Εμποδίζουν τον αόμματο να έρθει στον Ιησού οι ακόλουθοι του Χριστού! Οξύμωρο να το χαρακτηρίσουμε; Αλλόκοτο; Οι άνθρωποι του Σωτήρα απομακρύνουν τον Σωτήρα, απομακρύνουν από τον Σωτήρα!
Άλλοτε πάλι οι μαθητές με υποκινητή τον κρυψίνου και δόλιο Ιούδα αγανακτούν εναντίον της γυναίκας που άλειψε με πολύτιμο μύρο τα πόδια του Θεανθρώπου. Μα ο Λυτρωτής δεν συμφωνεί μαζί τους, δεν την αποπέμπει, αντίθετα μάλιστα την προβάλλει σε όλο τον κόσμο όλων των μετέπειτα αιώνων (Ματθ. 26.6-13).
Πάντοτε ο Κύριος αποδοκιμάζει όσους παρακωλύουν το πλησίασμά Του. Να παρακωλύουν οι διώκτες, αλλά να παρακωλύουν και οι… «δικοί»!
* * *
Δυστυχώς και σήμερα δεν είναι ασυνήθιστο το φαινόμενο χριστιανοί κατ’ όνομα να γίνονται –ενσυνείδητα ή ασυνείδητα– εμπόδια στο να προσεγγίζουν οι άνθρωποι τον Σωτήρα:
1) Οι υποκριτικά πιστοί απωθούν. Ζωή ασυνεπής και αντιφατική προς τα λόγια μας δυσφημίζει τον Θεό, ψυχραίνει το περιβάλλον μας. Σκέφτονται: «Έτσι είναι οι χριστιανοί; Αυτός είναι ο Χριστιανισμός; Να λείπει!»
Ένας χριστιανός στην προμετωπίδα, μα άσπλαχνος στον πόνο του πλησίον, μπορεί να είναι επιτυχημένος κήρυκας του Χριστού; Ενας δήθεν χριστιανός έμπορος, αλλά μετερχόμενος αθέμιτα μέσα στις δοσοληψίες του, μπορεί να προβάλλει με την όλη πολιτεία του την πίστη και να είναι δείκτης πορείας; Δεν θα κουνήσουν το κεφάλι τους οι άλλοι με σκεπτικισμό και οίκτο –γιατί όχι και με οργή– όταν το πάρουν είδηση; Δεν θα τον εγκαταλείψουν και απομακρυνθούν, όταν παραβιάζει βάναυσα και κατάφωρα τα ίδια του τα λόγια; Ή το λιγότερο, δεν θα γίνει κωμικός όταν αντιστρατεύεται και παραποιεί η πράξη του την θεωρία του; Καί η θεωρία του την πράξη του;
2) Διώχνουν από τον Χριστό οι αυτοδικαιούμενοι, οι ικανοποιημένοι από την αρετή τους, που έχουν την αίσθηση (διάβαζε ψευδαίσθηση) της καθαρότητας, της αυτάρκειας, της ανωτερότητας, που βλέπουν τον αμαρτωλό αφ’ υψηλού, καταδικαστέο, καταραμένο, χωρίς προοπτική σωτηρίας. Η πατερική όμως σκέψη, συντονισμένη με τις Καινοδιαθηκικές συχνότητες, διδάσκει: Την αμαρτία να τη μισείς, τον αμαρτωλό να τον αγαπάς.
Πολύ εκφραστικά εδώ τα παραδείγματα προς αποφυγή του Φαρισαίου της παραβολής του τελώνου, καθώς και του μεγαλύτερου αδελφού τού ασώτου.
3) Δυσφημούμε τον Χριστιανισμό και αποτρέπουμε το πλησίασμά του, όταν τον περιορίζουμε σε τύπους. Τέτοιας υφής Χριστιανισμός ασφυκτιά. Όταν αρκούμαστε και εφησυχάζουμε με την επιφανειακή, οριζόντια διάσταση και δεν εισχωρούμε, δεν καταδυόμαστε στην κάθετη βιωματική διάσταση, τότε δεν έχουμε μια φωτισμένη θεογνωσία, υπαρξιακή, ζυμωμένη με το είναι μας.
Παθαίνουμε έτσι ό,τι έπαθε ο Δυτικός Χριστιανισμός και ιδίως ο Προτεσταντισμός: Τα πάντα του είναι «δράση», δηλαδή εξωτερική δράση• λίγο ενδιαφέρεται και ξέρει για εσωτερική δράση. Αν του βγάλεις τη (θεάρεστη οπωσδήποτε) φιλανθρωπία, τα συνέδρια, τις κοινωνικές πολιτικές ή ακόμη και την πολιτική, δεν του μένει τίποτε, καταρρέει. Αυτά είναι τα δεκανίκια που τον στηρίζουν να στέκεται.
Η πνευματικότατη Ορθοδοξία μας δεν αυτοφυλακίζεται στην επιφάνεια και στους τύπους, στην τυπολατρία, αφού ο Χριστός διακήρυξε στη Σαμαρείτιδα και σε όλο τον κόσμο ότι «πνεύμα ο Θεός, και τους προσκυνούντας αυτόν εν πνεύματι και αλήθεια δει προσκυνείν» (Ιω. 4.24). Δεν αρκεί δηλαδή να τηρούμε ορισμένους εξωτερικούς τύπους και πράξεις. Με την κατ’ επίφαση θρησκευτικότητά μας στενεύουμε τον Χριστιανισμό και τον παρουσιάζουμε σε έκδοση ελλειμματική, ελλειπτική, οπότε δεν καταδέχονται οι άλλοι να εγκύψουν σε αυτόν.
4) Ωστόσο τις χειρότερες αρνητικές επιπτώσεις στην προσέγγιση των ανθρώπων προς τον Σωτήρα τους τις έχει η ανεπάρκεια ατόμων με διακεκριμένη θέση στο σώμα της Εκκλησίας. Οι ανάξιοι τής αποστολής τους ταγοί αντί να οικοδομούν, γκρεμίζουν. Απομακρύνουν από τον Ιησού εφόσον αντανακλούν μια παραμορφωμένη πίστη.
Και δυστυχώς ο χώρος της πίστεως είναι πολύ ευάλωτος. Είναι ίσως η μοναδική περίπτωση όπου ο θεσμός συγχέεται με τα πρόσωπα. Κάποτε-κάποτε ακούμε: «Ο τάδε κληρικός έκανε αυτό (το αμάρτημα). Έτσι είναι η Εκκλησία!»
Το ίδιο όμως πρόσωπο ποτέ δεν θα πει «Ο τάδε γιατρός έκανε αυτό (το θανάσιμο λάθος). Κάτω η ιατρική!» Ή «Ο τάδε αξιωματικός είναι ανίκανος. Να καταργηθεί ο στρατός!»
Υπάρχει βέβαια η εξήγηση αυτής της ερμαφρόδιτης νοοτροπίας και αντιμετωπίσεως: Ο Χριστιανισμός κοστίζει στα πάθη μας. Η Ηθική του είναι δύσκολη. Γι’ αυτό καλύτερα να τον παρακάμπτουμε…
* * *
Αν εμείς δεν βλέπουμε τον υιό τού Δαβίδ, όπως δεν Τον έβλεπε ο τυφλός της Ιεριχούς, τουλάχιστον ας πειθόμαστε, όπως εκείνος στους άλλους, ή σε βιβλίο ή σε κήρυγμα, που μας πληροφορούν ότι «Ιησούς ο Ναζωραίος παρέχεται», είναι κοντά μας.
Και ας πειθόμαστε σε όσους Τον έχουν βρει και Τον έχουν γνωρίσει και έχουν πια ακολουθήσει, Αυτόν «ον έγραψε Μωϋσής εν τω νόμω και οι προφήται… Ιησούν τον υιόν τού Ιωσήφ τον από Ναζαρέτ» και καλούν και μας με το «Έρχου και ίδε» (Ιω. 1.44-47).
Μακάρι να τους ακούω – ω ψυχή μου! – και να κραυγάζω μαζί με τον Βαρτίμαιο, οσότου ανοίξει και τα δικά μου μάτια για να Τον βλέπω ακόρεστα όσο το δυνατό περισσότερο και να Τον απολαμβάνω αν είναι δυνατόν «ενώπιόν μου διαπαντός» (Ψαλμ. 15.8). Αμήν

Ιερομόναχος Ιουστίνος

Μην εμποδίζουμε την προσέλευση στον Χρισto – Κυριακή ΙΔ’ Λουκά